Programma 7: Algemene dekkingsmiddelen

De raming van het provinciefonds voor onze provincie is gebaseerd op de decembercirculaire 2023 van het rijk. Deze raming bestaat deels uit de algemene uitkering en deels uit zogenoemde decentralisatie-uitkeringen. Deze laatste uitkeringen worden voor een bepaald doel aan de provincie toegekend. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de raming is opgebouwd.

Toelichting

De totale inkomsten uit het provinciefonds in 2023 bedragen € 244,3 mln.. Een deel hiervan betreft de afrekening over 2022 ad. € 179.000 negatief. Tevens is een deel van de inkomsten via het begrotingssaldo doorgeschoven naar 2024 e..v.  ter dekking van toekomstige uitgaven voor betreffende onderwerpen. Het gaat daarbij om een bedrag van ruim € 0,8 mln.. De gerealiseerde inkomsten voor 2023 komen daarmee op € 243,5 mln..

De raming van de opcenten is gebaseerd op de realisatie van de ontvangsten in 2022. Daarnaast wordt jaarlijks gekeken naar de ontwikkeling van de omvang van het wagenpark waarover belasting wordt geheven. 

Het rijk stelt jaarlijks het maximale niveau van de opcentenheffing vast. Het verschil tussen dit maximale tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de zogenoemde onbenutte belastingcapaciteit. Voor onze provincie bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit in 2023 circa € 32,5 mln..

De samenstelling van de opcenten inclusief een nadere toelichting is opgenomen in paragraaf 1 Provinciale heffingen. 

Toelichting

In tegenstelling tot de verwachting is er per saldo sprake van een toename van het wagenpark (volume). Anderzijds blijft de verwachte ‘vergroening’ in de samenstelling van het wagenpark achter bij de verwachtingen. Hierdoor is per saldo een stijging zichtbaar in de totale opbrengsten MRB als in de gemiddelde opbrengsten per punt. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Provinciale Heffingen.

De provincie Fryslân neemt deel in het aandelenkapitaal van een aantal bedrijven. In onderstaand overzicht is het geraamde dividend weergegeven. 

Toelichting

Alle dividenden zijn conform planning ontvangen.

In de onderstaande tabel staan de rentebaten en – lasten van de financiering van de provinciale uitgaven voor 2023. In paragraaf 4 Financiering en beleggingen wordt een toelichting gegeven op deze baten en lasten.

Toelichting

Rentelasten
Provincie Fryslân heeft geen bancaire rentelasten. Er wordt wel rente vergoed aan het Nazorgfonds over de bij de provincie ondergebrachte gelden. Daarnaast worden de vanuit het rijk vooruit ontvangen RSP-gelden ieder jaar geïndexeerd totdat de gelden zijn uitgegeven/geïnvesteerd.

Rentebaten
Er is in 2023 een meer rente ontvangen dan begroot. Dit komt door de gestegen rente die wordt ontvangen over het rekening courant-tegoed bij de schatkist. De rentebaten van het Hybride kapitaal en Leningen aan decentrale overheden conform planning gerealiseerd. Alle rendementen vanuit het belegde vermogen komen ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen.

De provincie werkt met zogenoemde totaalfinanciering. Dit betekent dat er geen directe relatie bestaat tussen specifieke investeringsprojecten en de daarvoor aan te trekken financieringsmiddelen. De provincie voorziet met eigen middelen in de totale behoefte aan financiering van de provinciale activiteiten. 

Rentetoerekening aan voorzieningen en overlopende passiva vindt slechts plaats als dat door derden verplicht is gesteld. Voor het verstrekken van middelen voor de aankoop van gronden binnen het IKG (investeringskrediet grond) en het Investeringskrediet Strategische Grondvoorraad wordt een interne financieringsrente in rekening gebracht. Deze rente is gebaseerd op de verwachte 10 jaars kapitaalmarktrente voor het betreffende begrotingsjaar en wordt ieder begrotingsjaar bijgesteld.  

Toelichting

Dit betreft de rentetoerekening aan Tresoar en aan de IKG gronden.

De voorwaardelijke budgetten Provinciale of Gedeputeerde Staten zullen op basis van een inhoudelijk bestedingsvoorstel worden vrijgegeven voor uitvoering. De budgetten worden dan ook overgeheveld naar het inhoudelijke beleidsprogramma.  

Bij de lasten is de risicodekking van de lening herstelplan Thialf opgenomen. Op het moment dat de lening wordt opgevraagd door Thialf dan wordt hiervoor een risicovoorziening gevormd. 

 Bij de baten is het rendement van het Windpark Fryslân van € 6 mln. per jaar opgenomen. Hiervan wordt conform het PS-besluit van 26 februari 2020 € 4,3 mln. per jaar ingezet voor  duurzaamheid (energieprogramma), programma Friese IJsselmeerkust (€ 3,3 mln.) en de bestemmingsreserve toekomstige afwaardering aandelenkapitaal (€ 1 mln.). Deze boeking vindt plaats als vorming reserve. Het resterende deel van tot € 1,7 mln. wordt ingezet als algemeen dekkingsmiddel.

Hieronder wordt een specificatie van de overige algemene dekkingsmiddelen weergegeven. 

Toelichting

Thialf: Het Rijk heeft een specifieke uitkering beschikbaar gesteld voor de vervangingen bij Thialf. In 2023 is hiervan € 711.000 besteedt.  De exploitatiebijdrage is € 48.000 hoger in verband met indexeringen. Vanuit de lening voor het herstelplan heeft Thialf € 66.000 ontvangen. Hiervoor is een voorziening voor hetzelfde bedrag gevormd. De afwaardering van Thialf is verwerkt onder onvoorzien (7.8).

Risicobuffer:  Bij de jaarrekening is de deelneming FOM afgewaardeerd met € 2,8 mln.. De baten betreffen de rente boven de rendementsderving op uitstaande leningen. Daarnaast is bij de baten de waardering van de NOM hoger in 2023 waarmee de eerder gevormde voorziening voor € 975.000 opgeheven kan worden ten gunste van de reserve risicobuffer.

Risicobuffer breedband: Voor de zogenaamde witte adressen is € 7 mln. beschikbaar gesteld. In 2023 is hiervan € 1,6 mln. besteedt. De resterende middelen gaan via de reserve naar volgend jaar voor afronding van dit project. 

Voorwaardelijke budgetten cofinanciering en Veenweide: Deze voorwaardelijke budgetten zijn niet meer ingezet in 2023 en zullen doorschuiven naar 2024 via de bijbehorende reserves.

De provincie voert een aantal werkzaamheden voor derden uit waarvoor een vergoeding wordt ontvangen. De component bedrijfsvoering (inzet capaciteit) hierin is opgenomen in programma 6 Bedrijfsvoering. De overige lasten zijn in principe geraamd in de inhoudelijke beleidsprogramma’s, tenzij er geen directe relatie is met de doelen en resultaten van de provincie. In dat geval worden de lasten in dit beleidsveld geraamd. De lasten worden gedekt door de bijdrage van derden die wij hiervoor ontvangen.

Hieronder is een overzicht opgenomen van de betreffende werken voor derden.

Toelichting

De werken voor derden worden budgettair neutraal uitgevoerd door de provincie.

Via de post onvoorzien lopen de vaststelling van eerder afgegeven subsidiebeschikkingen en overige posten die geen rechtstreeks verband meer hebben met de beleidsprogramma's.

Toelichting

Afwaardering Thialf: In de jaarrekening is de boekwaarde van Thialf afgewaardeerd ten laste van onvoorzien.

Afwikkeling subsidies voorgaande jaren:  Dit betreft de afwikkeling van subsidies waar de definitieve beschikking lager is vastgesteld en waar het budget reeds is beëindigd. Daardoor kunnen deze middelen niet meer op het budget vrijvallen maar komen dan ten gunste van onvoorzien. 

Dubieuze debiteuren: Het betreft hier de toevoeging aan de voorziening dubieuze debiteuren van bijdragen waarvan het onzeker is of die daadwerkelijk geïnd kunnen worden.