Programma 4: Economie

Wat hebben we gezien?

Terug naar navigatie - Wat hebben we gezien?

Na 2 jaren van forse economische groei, kenmerkte 2023 zich door een lage werkloosheid, oplopende rentes en hoge inflatie. De economische groei in 2023 komt waarschijnlijk uit op 0,1%.

Wat daarbij opvalt is dat er aanzienlijke verschillen in groei zijn tussen regio's.  In Fryslan liet Zuid-Oost Fryslan een kleine groei zien, terwijl er sprake was van krimp in Zuid-West Fryslan en Noord Fryslan.

Bron: https://www.rabobank.nl/kennis/d011404752-regionale-ongelijkheid-de-afgelopen-vier-jaar-groter-geworden?utm_campaign=5d8ca29eb738b20001bf1da7&utm_content=657ac23

Verbonden partijen

Terug naar navigatie - Verbonden partijen

Onderstaande verbonden partij(en) leveren een bijdrage aan de doelen en resultaten van het programma Economie. Een overzicht met aanvullende informatie staat in paragraaf 5 van deze begroting. Betreft de volgende partijen:

  • Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij NV (NOM), Groningen
  • Friese Ontwikkelingsmaatschappij BV (FOM, voorheen Doefonds), Leeuwarden
  • Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), Groningen
  • Gemeenschappelijke Regeling Marrekrite, Leeuwarden
  • Gemeenschappelijke Regeling Waddenfonds, Leeuwarden

Wat wilden we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken?

Doelstellingen programma 4

Terug naar navigatie - Doelstellingen programma 4

Economie vormt een belangrijk fundament voor het realiseren van Geluk op 1 en de brede welvaart, zoals benoemd in het bestuursakkoord. De ambities die we vanuit economie* hieraan gekoppeld hebben zijn:  
Ambitie 1:  Fryslân is en blijft de 'rijkste' brede welvaartsregio van Nederland
Ambitie 2: Fryslân behoort in 2025 tot de top 3 van Europese regio’s in de transitie naar circulaire economie
Ambitie 3: Fryslân verandert van krimp- naar kansregio
Ambitie 4: De samenwerkingskracht van de Friese Mienskip resulteert in een sterk verbonden ecosysteem waarin de zogenoemde drie o's (onderwijs, ondernemers en overheid) optimaal samenwerken. 

Om deze ambities te kunnen realiseren en de economische kansen in Fryslân te creëren werken we conform de Beleidsnota Economie (2021) langs vijf programmalijnen. Deze programmalijnen komen op verschillende plekken terug in de beleidsvelden 4.1. tm 4.4. en is samen met stakeholders opgesteld. De beleidsnota sluit aan bij de economische investeringsagenda van het Innovatie Pact Fryslân (IPF): de Blue Delta Fryslân. 

*Beleidsnota Economie

Onze Blue Delta is een landschap waar ruimte is: om te wonen, om schone lucht in te ademen, om te bewegen, te sporten en te ontmoeten. Maar ook ruimte om de toekomst open met elkaar te bespreken en om haar dynamische culturele activiteiten te beleven. Én een landschap dat door onze eeuwige strijd met het water het Friese economische DNA bepaalt: snelle verbindingen, een actiegerichte houding, ruimte voor experiment, oprechte samenwerking en een cultuur van betrokkenheid, betrouwbaarheid en loyaliteit. Met zorg voor de ander én voor volgende generaties. Het Friese ecosysteem is met de vijf speerpunten (Watertechnologie, High Tech Systemen en Materialen (HTSM), Agrofood, Maritieme Technologie en Circulaire Materials), haar stakeholders en een gezamenlijk gedragen visie de economische toekomstbestendige bouwsteen hiervoor.

Vanwege de economische impact en het belang daarvan voor Fryslân is er een zesde speerpunt Gastvrijheidseconomie. In dit programma is het onderdeel Toerisme en Recreatie, 4.5., dan ook opgenomen. Aansluitend op de aangegeven ambities vanuit de beleidsnota economie werken we met onze visie op Gastvrij Fryslân 2028 samen met de Triple Helix partners eraan dat Friese inwoners profijt hebben van een slimme groei van het toerisme. 

4.1 Innovatie en circulaire economie

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

4.3 Economische structuurversterking

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

4.5 Toerisme en recreatie

Beleid

G

Tijd

G

Geld

O

Geld (toelichting)

Er is sprake van een onderbesteding in 2023, zie beleidsveld 4.5 voor een nadere toelichting. 

Beleidsveld 4.1. Innovatie en circulaire economie

Wat wilden we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken?

Doelstelling beleidsveld 4.1.

Terug naar navigatie - Doelstelling beleidsveld 4.1.
  • We willen dat steeds meer Friese bedrijven bijdragen aan Circulaire economie
  • We willen dat het aantal structurele banen in de circulaire economie toeneemt.
  • We willen innovaties stimuleren om het Friese MKB aan te jagen zich te blijven ontwikkelen en daarmee het aantal innovatieve duurzame MKB-ers te laten stijgen in Fryslân. 

Doel indicatoren

       
Stimuleren Circulaire Economie   Steeds meer bedrijven dragen bij aan de Circulaire economie

> 10% t.o.v. voorgaand jaar (3.860 in 2021)

 
Stimuleren Circulaire Businessmodellen Het aantal structurele banen in de circulaire economie neemt toe.

> 10% t.o.v. voorgaand jaar (12.550 banen in 2021)

  

Toelichting

Voor de bepaling van het aantal vestigingen en banen in de circulaire economie wordt aangesloten bij de selectie naar bedrijfsactiviteiten met potentiele bijdrage aan de circulaire economie zoals die door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wordt gehanteerd. In 2023 heeft het PBL haar indeling aangepast door aan te sluiten bij een indeling die door het CBS wordt gehanteerd. De waarden in 2021 zijn hierdoor (naar beneden) aangepast. Het aantal vestigingen behorend tot de selectie van bedrijven met een potentiele bijdrage aan de circulaire economie  nam in 2022 met 4,1% toe. Het aantal banen in de circulaire economie name met 4,3% toe.  De waarden voor 2023 zijn medio maart 2024 bekend. 

In het ecosysteem gaan we vijf investeringsprogramma’s samen met stakeholders ontwikkelen, waarin innovatie en circulaire economie belangrijk aandachtspunt zijn.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Om de ontwikkeling van nieuwe circulaire business modellen aan te jagen verstrekken we een bijdrage aan de Vereniging Circulair Fryslân (VCF).

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Op het gebied van circulaire inkoop geven we een vervolg aan het project Start-up In Residence, waarin we als provincie de launching customers willen zijn voor duurzame en innovatieve experimenten.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Op het gebied van innovatie gaan we onder de naam Founded in Friesland startups/scaleups verder helpen om impact te kunnen maken en daarin duurzaam door te kunnen groeien.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Resultaat indicatoren

Terug naar navigatie - Resultaat indicatoren
Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie 2023
Innovatie project Project Circo Tracks om MKB-ers in aanraking laten komen met Circulaire businessmodellen.   10 deelnemers  60
Innovatie Regeling Via Subsidie Voucherregeling MKB-ers stimuleren aanvraag te doen voor circulaire innovaties. 40 van de 300 aanvragen 45
Innovatie programma Innovatieve startups begeleiden vanuit het Founded in Fryslân programma om succesvol te worden. Minimaal 10 50
Circulaire economie Investeringsprogramma voor de vijf speerpunten (watertechnologie, Agrifood, HTSM, Circulaire materialen en Maritiem) Vijf investeringsprogramma’s gereed

loopt
Terug naar navigatie - Toelichting r.i.

Toelichting:

voucherregeling: 345 toegekend voor bedrijfsontwikkeling waarvan 45 voor circulaire innovaties.  Beschikbare aanvragen moet zijn beschikkingen.

Er wordt nog gewerkt aan de investeringsagenda's. Deze zijn in concept al wel gereed.   Wordt verder uitgewerkt met IPF.

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Totaal lasten 6.226 7.525 7.002 523
Totaal baten 1.536 846 921 -74
Saldo van lasten en baten 4.690 6.679 6.081 598

Uitgebreide financiële tabel

Terug naar navigatie - Uitgebreide financiële tabel
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Ambitie omschrijving Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Lasten
Innovatie en circulaire economie algemeen 503 483 487 -3
Versterken internationalisering en innovatie MKB 75 79 79 0
Structurele budgetten 578 562 566 -3
Innovatie en circulaire economie algemeen 100 0 0 0
Kennisontwikkeling circulaire economie 619 291 293 -2
Versterken internationalisering en innovatie MKB 871 2.319 2.312 7
Behoud en ontwikkeling talent voor Fries MKB 335 235 176 59
Onderwijsakkoord en RUG Campus 30 30 23 6
Innovatie en circulaire economie overig 338 15 5 10
Tijdelijke budgetten 2.293 2.889 2.808 81
Versterken internationalisering en innovatie MKB 849 232 38 194
Behoud en ontwikkeling talent voor Fries MKB 496 0 0 0
Europa 1.948 3.842 3.590 252
Innovatie en circulaire economie overig 62 0 0 0
Reserves 3.355 4.073 3.628 446
Totaal lasten 6.226 7.525 7.002 523
Baten
Innovatie en circulaire economie algemeen 49 40 40 0
Structurele budgetten 49 40 40 0
Behoud en ontwikkeling talent voor Fries MKB 0 0 11 -11
Tijdelijke budgetten 0 0 11 -11
Europa 1.486 806 869 -63
Reserves 1.486 806 869 -63
Totaal baten 1.536 846 921 -74
Saldo van lasten en baten 4.690 6.679 6.081 598
Mutatie reserves -812 -2.560 -2.052 -508
Mutatie tijdelijke budgetten 643 -189 -192 3
Mutatie structurele budgetten 0 0 0 0
Resultaat van lasten en baten 4.521 3.929 3.837 92
Terug naar navigatie - Toelichting

Toelichting

Per saldo is er een resultaat van € 92.000 op dit beleidsveld. Dit is als volgt te verklaren: 

Structurele budgetten
Op het structurele budget Agenda Economie heeft ten opzichte van de begroting per saldo een overbesteding plaatsgevonden van € 3.000.

Tijdelijke budgetten
Op het tijdelijk budget Jaarplan circulair is een onderbesteding van € 59.000, omdat een aantal projecten in 2023 nog niet zijn afgerond en daarmee nog niet afgerekend konden worden.  Verder is er een bate ontvangen van € 11.000 die niet was begroot. Totale vrijval op dit budget is € 70.000. Op het budget Fairtrade is een onderbesteding van € 10.000. 

Reserves
De onderbesteding van € 446.000 bij de lasten betreft voor € 251.000  interreg projecten die wel begroot zijn maar die nog niet volledig tot besteding zijn gekomen. Het restant van de lagere last betreft een beklemde reserve IVC Drachten (€ 194.000) die destijds gevormd is in verband met lastneming subsidie op de verstrekte beschikking. Het project is inmiddels afgerond, de afrekening zal in 2024 plaatsvinden.  
De hogere bate (€ 63.000) betreft ontvangsten op interreg-projecten die niet volledig waren begroot, echter wel ontvangen zijn.

Beleidsveld 4.2. Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat

Wat wilden we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken?

Doelstelling beleidsveld 4.2.

Terug naar navigatie - Doelstelling beleidsveld 4.2.
  • We streven naar een onderscheidend Fries vestigingsklimaat door onze vijf speerpunten watertechnologie, agrifood, circulaire materialen, HTSM en maritiem als niche in te zetten
  • We willen dat in aantallen steeds meer Friese bedrijven gaan exporteren. 

Doel indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie
Stimuleren internationale handel Het aantal Friese bedrijven dat aan internationale handel doet Friese bedrijven dat aan internationale handel doet is gelijk aan Nederlands gemiddelde  

Toelichting:

Voor 2022 exporteert 8,2 % van het aantal bedrijven in de provincie. Het Nederlands gemiddelde van het aantal bedrijven dat exporteert is 9,1%.  De doelwaarde is nog niet gehaald, in vergelijking  met  2021 is het export percentage gestegen in de provincie met 0,2 % ( van 8,0 naar 8,2)  terwijl het landelijke export percentage gelijk is gebleven 9,1. Het exportpercentage voor 2023 is  pas eind 2024 bekend.

Exporterende bedrijven zijn robuuster en beter bestand tegen economische tegenslagen zo is gebleken.

Beleid

O

Beleid (toelichting)

Voor 2022 exporteert 8,2 % van het aantal bedrijven in de provincie. Het Nederlands gemiddelde van het aantal bedrijven dat exporteert is 9,1%.  De doelwaarde is nog niet gehaald, in vergelijking  met  2021 is het export percentage gestegen in de provincie met 0,2 % ( van 8,0 naar 8,2)  terwijl het landelijke export percentage gelijk is gebleven met 9,1. Het exportpercentage voor 2023 is  pas eind 2024 bekend.

Tijd

G

Geld

G

Samen met de drie provincies, de F4 gemeenten en de NOM wordt gewerkt aan een onderscheidend klimaat.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Voor het versterken van het ondernemerschap van het Friese MKB willen we bedrijven via gesprekken ondersteunen bij vraagstukken en uitdagingen op het gebied van duurzaam ondernemerschap (energie, digitaal, circulair).

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Voor het versterken van het vestigingsklimaat wordt op het gebied van de bedrijventerreinen een regeling/pilot ontwikkeld.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

R

Geld (toelichting)

In de eerste helft van 2023 is een eerste uitwerking gemaakt voor een subsidieregeling Toekomstbestendige Bedrijventerreinen, waarmee initiatieven op bedrijventerreinen op het gebied van onder meer verduurzaming, circulariteit, klimaatadaptatie en vergroening zouden kunnen worden ondersteund. Verschillende provinciale opgaven/beleidsterreinen en de gemeenten waren hierbij (ambtelijk) betrokken. Het was de bedoeling hiervoor het nog resterende budget van € 2 miljoen, wat gelabeld was voor Toekomstbestendige Bedrijventerreinen, in te zetten. Bij het bestuursakkoord zijn deze middelen heroverwogen en daarmee niet meer beschikbaar.

Resultaat indicatoren

Terug naar navigatie - Resultaat indicatoren
Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie 2023
Vestigingsklimaat Investeringsprogramma voor de vijf speerpunten (watertechnologie, Agrifood, HTSM, Circulaire materialen en Maritiem) 5 investeringsagenda’s voor Watertechnologie, Agrifood, Circulaire Materialen, HTSM en Maritieme Technologie. concept gereed
Beleid duurzame bedrijventerreinen ontwikkelen vanuit de REOS (Ruimtelijke Economische Ontwikkel Strategie) Pilot ontwikkelen voor vijf  circulaire bedrijventerreinen in provincie Fryslân Gereed
NOM ontvangt een subsidie voor het uitvoeren van het TopDutch programma. 1 gerichte campagne uitvoeren die aansluit bij de vijf speerpunten van Fryslân Gereed
Versterken ondernemerschap Regeling internationaal ondernemen om aantal aantal exporterende bedrijven te laten stijgen. 10 aanvragen om daarmee % Friese bedrijven dat exporteert richting landelijk gemiddelde te laten stijgen.

Er zijn 13 beschikkingen/subsidies verleend voor in dienst nemen van exportmedewerker 
Leningen / participaties vanuit FOM verstrekken aan Friese MKB ter versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat 8 leningen / participaties verstrekken, waarvan 3 op gebied van exportfinanciering

3

 
Friese MKB adviseren om een andere invalshoek te verkrijgen op een probleem/uitdaging om zo het ondernemerschap te versterken. 700 unieke gesprekken door Ynbusiness over  versterken ondernemerschap, waarvan 200 over export

Gereed (682 per 30 nov 2023)
Terug naar navigatie - Toelichting r.i.

Toelichting

Er wordt nog gewerkt aan de investeringsagenda's. Deze zijn in concept al wel gereed.  

Leningen/ participaties: Er is wel de nodige interesse, maar veel netwerkpartners vinden het bedrag van € 200.000 te laag. Onderzocht wordt of dit bedrag in samenwerking met een andere partij verhoogd kan worden.

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Totaal lasten 1.749 7.340 5.185 2.155
Totaal baten 0 0 0 0
Saldo van lasten en baten 1.749 7.340 5.185 2.155

Uitgebreide financiële tabel

Terug naar navigatie - Uitgebreide financiële tabel
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Ambitie omschrijving Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Lasten
Versterken internationalisering en innovatie MKB 10 14 0 14
Structurele budgetten 10 14 0 14
Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat algemeen 433 4.947 4.947 0
Kennisontwikkeling circulaire economie 0 79 50 29
Versterken internationalisering en innovatie MKB 1.306 2.299 1.177 1.122
Tijdelijke budgetten 1.739 7.325 6.174 1.151
Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat algemeen 0 0 -989 989
Reserves 0 0 -989 989
Totaal lasten 1.749 7.340 5.185 2.155
Baten 0
Totaal baten 0 0 0 0
Saldo van lasten en baten 1.749 7.340 5.185 2.155
Mutatie reserves 0 0 989 -989
Mutatie tijdelijke budgetten -4.931 -504 458 -962
Mutatie structurele budgetten 0 0 0 0
Resultaat van lasten en baten -3.182 6.836 6.632 204
Terug naar navigatie - Toelichting

Toelichting 

Per saldo is er een resultaat van € 204.000 op dit beleidsveld. Dit is als volgt te verklaren:

Tijdelijke budgetten
Op het budget ontwikkeling ondernemers is een onderbesteding van € 29.000. Vanuit het MKB zijn richting het eind van 2023 geen aanvragen meer ontvangen die tot besteding konden leiden. De subsidieregelingen Export medewerkers (€ 165.000) en de Vestigingsregelingen 2021-2022 (€ 320.000) en 2023 (€ 600.000) zijn in 2023 nog niet volledig beschikt. Van de Vestigingsregeling 2021-2022 schuift € 200.000 door naar 2024 i.v.m. nog in behandeling zijnde aanvragen. De resterende plafonds van de regelingen Export medewerkers en de Vestigingsregeling 2023 schuiven voor € 765.000 door naar 2024. Het doorschuiven loopt via de reserve tijdelijke budgetten.  Het budget ITS/WTC heeft een onderbesteding van € 40.000.  Dit was bedoelt om internationalisering verder vorm te geven, maar hiervoor was gereserveerde budget niet nodig, doordat vanuit het Rijk hier ook een bijdrage voor uitvoering trade2innovate kwam. 

Reserves
De overbesteding van € 989.000 betreft de vorming van een beklemde reserve Gebiedsontwikkeling WTC fase II in verband met lastneming subsidie op de verstrekte beschikking.  
De hogere bate betreft ontvangsten op interreg-projecten die niet volledig waren begroot, echter wel ontvangen zijn.

Beleidsveld 4.3. Economische structuurversterking

Wat wilden we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken?

Doelstelling beleidsveld 4.3.

Terug naar navigatie - Doelstelling beleidsveld 4.3.

Om in te spelen op de krimpende arbeidsmarkt willen we ons richten op duurzame banen en daarmee de toegevoegde waarde per arbeidskracht in Fryslân vergroten (in 2020 gem. 59.175 Euro), om zo met minder mensen / minder uren minimaal een zelfde verdienvermogen te behouden.

Doel indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie
Economische structuurversterking Krapte op arbeidsmarkt reduceren door aandacht voor duurzame banen (Lysias-onderzoek) Krapte op de arbeidsmarkt loopt niet verder op

 
Realiseren duurzame banen Toegevoegde waarde per arbeidskracht in Fryslân Stijging van duurzame banen om daarmee de toegevoegde waarde per arbeidskracht in Fryslân jaarlijks te laten stijgen.  

Toelichting

Zowel in 2022 als in 2023 was in de eerste drie kwartalen (Q4 2023 nog niet bekend) sprake van een krappe arbeidsmarkt. In 2023 was de krapte iets minder groot dan in 2022, waardoor de totale krapte niet verder is toegenomen.  In 2022 (2023 nog niet bekend) is de economisch toegevoegde waarde per arbeidsplaats met 5,9% gestegen t.o.v. 2021. 

Binnen Fryslân hebben we een vijftal kansrijke clusters, te weten: Watertech, Agro/Dairy/Food, Circulair Plastics, High Tech Systems en Materials (HTSM) en Maritiem.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Om de verbinding tussen de clusters te maken gaan we samen met IPF en NOM een samenwerkingsconvenant tussen de Friese clusters (Watercampus/Wetsus, Innovatiecluster Drachten (ICD), NTCP/Biosintrum, Maritiem en Dairy Campus) ondertekenen .

Beleid

O

Beleid (toelichting)

Er is nog geen samenwerkingsconvenant tussen de Friese clusters.
Wel zijn er samenwerkingen afgelopen jaar gerealiseerd o.a. tussen Wetsus en NTCP en tussen Wetsus en Dairy Campus. 

Tijd

O

Tijd (toelichting)

zie beleid

Geld

G

Ter stimulering voor het oplossen van maatschappelijke opgaven als de energie transitie, de stikstofproblematiek en de ruimteontwikkeling zullen samen met de Europact Fryslân projecten ontwikkeld worden.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Vanuit cluster Circulaire materialen verstrekken we een subsidie aan het NTCP om een wasinstallatie voor circulaire plastics te ontwikkelen en daarmee de verbinding te maken met cluster watertechnologie / Wetsus.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Vanuit cluster watertechnologie voeren de WaterCampus partijen het WaterCampus Actieplan II uit.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Vanuit Fries Onderwijsakkoord projecten subsidiëren om de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt via doorlopende leerlijnen te stimuleren.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Vanuit HTSM cluster wordt een subsidiebijdrage verstrekt aan innovatiecluster Drachten (ICD) om de economische structuurversterking aan te jagen door in te zetten op Research & Development (R&D), data, scholing en human capital.

Beleid

G

Beleid (toelichting)

(R&D=Research & Development)

Tijd

G

Geld

G

Resultaat indicatoren

Terug naar navigatie - Resultaat indicatoren
Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie 2023
Economische structuurversterking Samenwerken in ecosysteem om onderscheidend te zijn door niches in kansrijke clusters door te ontwikkelen 5 investeringsagenda’s voor Watertechnologie, Agrifood, Circulaire Materialen, HTSM en Maritiem. in concept gereed 
Bijdrage aan WaterCampus, Innovatiecluster Drachten, Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics, Agrifood en Maritiem Stijging bruto arbeidsparticipatie t.o.v. vorig jaar Bruto arbeidsparticipatie bedroeg in 2022 74,2% tegenover 72,8% in 2021. 
Bijdrage aan WaterCampus, Innovatiecluster Drachten, Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics, Agrifood en Maritiem Stijging gemiddeld besteedbaar inkomen en Bruto Regionaal product Gemiddeld besteedbaar inkomen en BRP zijn in 2022 gestegen t.o.v. 2021. 
Uitwerken Fries Onderwijsakkoord om te komen tot doorlopende leerlijnen.  Verhouding werkzame personen t.o.v. totale bevolking en bruto regionaal product monitoren Gereed. 

Onderwijsakkoord is in 2023 ondertekend.
Terug naar navigatie - Toelichting r.i.

Toelichting:

Er wordt nog gewerkt aan de investeringsagenda's. Deze zijn in concept al wel gereed.  

Het gemiddeld besteedbaar inkomen in 2022 bedraagt € 47.300 en is hiermee gestegen t.o.v. de € 45.000 in 2021. Het Friese BRP bedroeg in 2022 € 25.490 mln. en is hiermee gestegen t.o.v. een BRP van € 22.932 in 2021. Van beide indicatoren zijn de cijfers van 2023 nog niet bekend. 

Wat mag het gaan kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het gaan kosten?
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Totaal lasten 7.452 7.665 6.711 954
Totaal baten 0 0 1 -1
Saldo van lasten en baten 7.452 7.665 6.711 954

Uitgebreide financiële tabel

Terug naar navigatie - Uitgebreide financiële tabel
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Ambitie omschrijving Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Lasten
Economische structuurversterking algemeen 52 0 0 0
Kennisontwikkeling circulaire economie 575 179 8 171
Versterken internationalisering en innovatie MKB 3.770 3.222 2.992 229
Behoud en ontwikkeling talent voor Fries MKB 831 1.107 1.076 31
Economische structuurversterking overig 81 92 70 23
Tijdelijke budgetten 5.307 4.600 4.146 454
Versterken internationalisering en innovatie MKB 303 303 303 0
Behoud en ontwikkeling talent voor Fries MKB 0 0 -500 500
Onderwijsakkoord en RUG Campus 1.841 2.762 2.762 0
Reserves 2.145 3.065 2.565 500
Totaal lasten 7.452 7.665 6.711 954
Baten
Kennisontwikkeling circulaire economie 0 0 1 -1
Tijdelijke budgetten 0 0 1 -1
Totaal baten 0 0 1 -1
Saldo van lasten en baten 7.452 7.665 6.711 954
Mutatie reserves -2.145 -3.065 -2.565 -500
Mutatie tijdelijke budgetten -1.646 -1.279 -1.124 -155
Mutatie structurele budgetten 0 0 0 0
Resultaat van lasten en baten 3.661 3.321 3.022 299
Terug naar navigatie - Toelichting

Toelichting

Per saldo is er een resultaat van €299.000 op dit beleidsveld. Dit is als volgt te verklaren:

Tijdelijke budgetten
Op het tijdelijk budget Water Circulair is een onderbesteding van € 171.000. Het project wat bedoeld was om uit deze middelen te dekken is uiteindelijk via Rijksgelden  gefinancierd.  
Op het tijdelijk budget Wielerronde is een onderbesteding van € 31.000. In 2023 zijn  er nog wel enkele kosten gemaakt, maar omdat de Wielerronde geen doelstelling meer is in 2024, zijn er geen bestedingen meer gedaan in de loop van 2023. De budgetten RSP/REP Watertechnologie (€ 6.000) en Innovatiecluster Drachten (€ 149.200) zijn de restanten van afgeronde projecten. In 2024 zal de RSP/REP worden afgerekend.  De genoemde bedragen schuiven naar 2024 via de reserve tijdelijke budgetten.  Op het budget Wurktalent is een onderbesteding van € 31.000. De beschikking die in 2023 gedaan is, is lager uitgevallen.   Het budget Dairy Valley heeft een onderbesteding van € 43.000. De bestedingen zijn lager uitgevallen omdat de positie van Dairy nog niet helemaal duidelijk is. Op het budget Programma Waddenkust is een onderbesteding van € 22.000, 

Reserves
De overbesteding van €  500.000 betreft de vorming van een beklemde reserve Wurktalent in verband met lastneming subsidie op de verstrekte beschikking.  

Beleidsveld 4.4. Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby

Wat wilden we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken?

Doelstelling beleidsveld 4.4.

Terug naar navigatie - Doelstelling beleidsveld 4.4.
  • We willen samen met de overheden, onderwijs en ondernemers meer en betere projecten opzetten, om zo onze ambitie te realiseren om € 130 mln. Europese middelen naar Fryslân te halen ter versterking van de Friese economie. 
  • We willen Europees in projecten een actieve kennispartner zijn op het gebied van Circulaire economie vanuit onze ambitie om meest circulaire regio te zijn.  
  • Noord-Nederland als een belangrijke regio in Nederland, Europa positioneren.

Doel indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie
Europese middelen 130 miljoen euro naar Fryslan halen  Versterking van de Friese economie en de positie in Nederland naar Kansregio.  

Het EFRO programma Noord-Nederland 2021-2027 heeft diverse openstellingen.

Beleid

G

Tijd

O

Tijd (toelichting)

Het nieuwe Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) programma kenmerkt zicht door een nieuwe manier van werken, waarbij er meer partijen betrokken worden in het ontwerpen van de juiste openstellingen. Dit versterkt de inhoud, maar is in de opstart een tijdsintensief proces. Verder is in het ontwerpen van openstellingen geprobeerd zoveel mogelijk verbinding te maken met het Just Transition Fund (JTF) programma. Dit heeft voor een kleine vertraging gezorgd in het aantal EFRO openstellingen.  SNN en provincies werken momenteel beide aan het aanbrengen van versnelling in de EFRO programmering. 

Geld

G

Op het gebied van circulaire economie ontwikkelen we Europese projecten in samenwerking met andere vooruitstrevende regio’s op het gebied van circulariteit.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Vanuit het JFT fonds willen we projecten ontwikkelen die werken aan een oplossing voor het arbeidsmarktvraagstuk.

Beleid

O

Beleid (toelichting)

Door de voorwaarde vanuit het JTF fonds dat de resultaten moeten neerdalen in Groningen en regio Emmen kunnen we vanuit Fryslan maar in beperkte mate aanhaken bij de aanvragen mbt arbeidsmarkt. 

Tijd

G

Geld

G

We voeren EuropaPact Fryslân uit (voorheen Friese projectmachine).

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Resultaat indicatoren

Terug naar navigatie - Resultaat indicatoren
Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie 2023
Noordelijke/landelijke/
Europese samenwerking en lobby		 Noordelijke JTF gelden inzetten voor versterken Friese economie, arbeidsmarktproblematiek.  5 Friese JTF projecten op gebied van innovatie en Human Capital realiseren om in te spelen op maatschappelijke problemen.  5 
EFRO programma bestaande uit 110 miljoen euro ism Groningen en Drenthe uitwerken om te komen tot sterke noordelijke economie vanuit RIS3.  2 nieuwe EFRO openstellingen voor Programma Noord-Nederland 2021-2027 3
EFRO gelden inzetten voor versterken Friese economie, innovatiestimulering ter stimulering van MKB vriendelijkste provincie.  Minimaal 15 miljoen euro Friese aandeel in goedgekeurde projecten 4,4
Kennisdelen op gebied van Circulaire economie om meest Circulaire regio te worden, te blijven.  In 3 Europese projecten op gebied van Circulaire economie deelnemen 5
Samenwerking Duitsland – Friesland/noorden verbeteren met Duitse investeringsagenda 5 Interreg projecten realiseren die bijdrage aan het economisch onderscheidend vermogen van Fryslân 11
Terug naar navigatie - Toelichting r.i.

EFRO

Het totaal beschikbare bedrag aan EFRO middelen voor Fryslan is omstreeks 40 miljoen euro, voor een periode van 7 jaar. Een jaarlijks doel van 15 miljoen is dan ook niet haalbaar. De indicator '15 miljoen euro Fries aandeel in goedgekeurde projecten' is oorspronkelijk gelinkt aan alle projecten met EU financiering, niet enkel EFRO.

In 2023 zijn de volgende instrumenten ontwikkeld en opengesteld:

  • Valorisatieregeling: stimuleren van innovatie bij mkb’ers hoog op de innovatiecompetentieladder, bij voorkeur in samenwerking en verbinding met het Noord-Nederlandse ecosysteem. Bij de valorisatie van innovaties gaat het, daar waar mogelijk, om innovatieprocessen dichtbij marktintroductie en de eerste uitrol van innovaties.
    -    Tender kleine projecten (3 juli 2023 – 30 september 2023), budget €2.500.000 (EFRO)
    -    Call middelgrote projecten (9 oktober 2023 – 29 februari 2024), budget €14.500.000 (€6.500.000 EFRO en €8.000.000 JTF)
  • ‘Innovatieve ideeën van het mkb verbinden aan de regio’: een project van de drie noordelijke provincies en de drie eerstelijnsorganisaties. Onderdeel van het project is een voucherregeling die wordt uitgevoerd door het SNN. Budget €2.300.000 vanuit EFRO.
  • Founded in the North: gezamenlijk plan van de NOM, Universiteit van het Noorden, provincie Drenthe, Founded in Groningen en Founded in Friesland voor de doorontwikkeling van het noordelijke startup- en scale-up ecosysteem. EFRO bijdrage €4.000.000 (2 jaar).

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Totaal lasten 3.146 5.561 4.411 1.150
Totaal baten 399 2.686 1.848 838
Saldo van lasten en baten 2.747 2.876 2.563 313

Uitgebreide financiële tabel

Terug naar navigatie - Uitgebreide financiële tabel
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Ambitie omschrijving Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Lasten
Versterken internationalisering en innovatie MKB 202 208 202 6
Structurele budgetten 202 208 202 6
Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby algemeen 97 0 0 0
Kennisontwikkeling circulaire economie 0 405 413 -8
Versterken internationalisering en innovatie MKB 537 908 850 58
Europa 636 686 689 -3
Tijdelijke budgetten 1.271 2.000 1.953 47
Europa 1.438 1.328 1.407 -78
Reserves 1.438 1.328 1.407 -78
Europa 235 2.026 850 1.176
Overlopende passiva 235 2.026 850 1.176
Totaal lasten 3.146 5.561 4.411 1.150
Baten
Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby algemeen 25 0 0 0
Europa 26 75 76 -1
Tijdelijke budgetten 51 75 76 -1
Europa 113 585 922 -337
Reserves 113 585 922 -337
Europa 235 2.026 850 1.176
Overlopende passiva 235 2.026 850 1.176
Totaal baten 399 2.686 1.848 838
Saldo van lasten en baten 2.747 2.876 2.563 313
Mutatie reserves -1.325 -46 213 -259
Mutatie tijdelijke budgetten 349 -264 -266 2
Mutatie structurele budgetten 0 0 0 0
Resultaat van lasten en baten 1.770 2.566 2.510 56
Terug naar navigatie - Toelichting

Toelichting

Per saldo is er een resultaat van € 56.000 op dit beleidsveld. Dit is als volgt te verklaren:

Tijdelijke budgetten
Het budget Noordelijke clusterorganisaties heeft een onderbesteding van € 58.000. De bijdragen vielen  iets lager uit dan begroot.

Reserves
Aan de lastenzijde zijn de bestedingen hoger dan begroot. Op het project Inno-Quarters is € 177.000 meer uitgegeven dan begroot. Op het project Islands of Innovations is in 2023 € 13.000 meer uitgegeven dan begroot. De provincie is in beide projecten leadpartner. De cofinancieringsbijdrage MIT MKB innovatie is nog niet geheel opgevraagd in 2023 (€ 112.000).

Aan de batenzijde zijn er meer dan de begrote inkomsten van de projectpartners op het leadproject Inno-Quarters  ontvangen (€ 337.000). De hiervoor genoemde verschillen worden verrekend met 2024 via de mutatie reserves.

Beleidsveld 4.5. Toerisme en recreatie

Wat wilden we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat wilden we bereiken?

Doelstelling beleidsveld 4.5.

Terug naar navigatie - Doelstelling beleidsveld 4.5.

1. We willen dat Toerisme bijdraagt aan een prettige en gezonde woon- en leefomgeving, door:

  • Een gebalanceerde groei en spreiding van toerisme te stimuleren over heel Fryslân en jaarrond.
  • Toerisme als een middel in te zetten als koppeling met de grote maatschappelijke opgaven.
  • Experimenteerruimte en koppelkansen in cross overs met retail, landbouw, bouw etc
  • Een toename van het aantal volledig circulaire logiesbedrijven en ook de mate van sociale inclusie en laagdrempeligheid voor kwetsbare doelgroepen.
  • Participatie van alle Friese gemeenten in de uitwisseling van toeristische data, hetzij via Data Fryslân, dan wel via een ander samenwerkingsverband en is de ondernemersdata actueel.

2. We willen met toerisme het behoud en ontwikkeling van cultuur- en natuurerfgoed versterken, door:

  • De groei vooral te realiseren door toeristen gericht op natuur- en cultuurerfgoed en de zakelijke markt (business mix).
  • Hogere bestedingen per bezoeker (cultuurtoerist en zakelijk) en een hoger herhalingsbezoek.
  • Een éénduidige marketingstrategie waarbij in gelaagdheid wordt samengewerkt tussen het Nationaal Bureau Toerisme en Congressen (NBTC), Merk Fryslân en de Friese organisaties voor Regiomarketing.
  • Een substantiële toename van het aanbod van erfgoedlogies en herbestemde karakteristieke gebouwen en monumenten
  • voldoende thema’s en verhaallijnen beschikbaar te maken en duidelijk ontsloten die samen een innovatief dagrecreatief aanbod vormen, gebruik makend van wandel-, fiets- en vaarnetwerken.
  • Met Merk Fryslân en in samenwerking met het Friese bedrijfsleven organiseren we  bezoekerscentra en educatieve rondgangen binnen bedrijven (motie VVD d.d. 29 juni 2022, nr. 2937).
  • Er is in 2028 een diverser, vindbaar en boekbaar uniek aanbod van dagrecreatie in Fryslân, gekoppeld aan het Frysk eigene.

3. We willen dat toerisme zorgt voor toekomstbestendige banen, door:

  • Een programma gericht op ‘een leven lang leren’ voor alle (toekomstige)werknemers. Dit vanuit de samenwerking van ondernemers, onderwijs en overheid.
  • Het verbeteren van het imago en verdere professionalisering van de sector.
  • Volop in te zetten op digitalisering.  
  • Elk jaar twee nieuwe living lab hubs/coöperaties erbij, gericht op innovatie met ondernemers en onderwijs.

Doel indicatoren

Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie
Ambitie 1: De gastvrijheidseconomie draagt bij aan het  behouden van de nummer 1 positie van meest gelukkige inwoners van Nederland en instandhouding van voorzieningenniveau in onze provincie. 60% van de inwoners heeft profijt van toerisme (bewonersmonitor/CBS onderzoek)  

Ambitie 2:

 Door een bijdrage aan de herbestemming van cultureel erfgoed en het bevorderen van toegankelijkheid van natuurgebieden dragen we bij aan behoud en ontwikkeling van cultuur- en natuurerfgoed. In 2028 zijn 500 toeristische ondernemers circulair  

Ambitie 3:

 Een slimme groei van het toerisme draagt bij aan werkgelegenheid en arbeidsparticipatie voor jongere generaties en senioren. Met uitdagende banen die bijdragen aan een stijging van het welvaartsniveau (gemiddeld huishoudensinkomen). Het aantal banen (15+ uren) neemt relatief meer toe dan het aantal kleine banen (-15)  

De resultaten die we willen behalen, zijn onderverdeeld in de zeven opgaven die centraal staan in het beleid ‘Gastvrij Fryslân 2028’.

1. Slimme groei

Terug naar navigatie - 1. Slimme groei

We verlenen een bijdrage aan Friesland Convention Partners voor de uitvoering van de meerjarige aanpak stimulering zakelijk toerisme.

Beleid

G

Tijd

R

Tijd (toelichting)

Tijdens Corona heeft het project vertraging opgelopen. Daardoor loopt het project nog door tot en met 2024 en kunnen  alle geplande activiteiten worden  uitgevoerd.

Geld

G

We maken een uitvoeringsprogramma toerisme, in samenhang met natuur, circulair en diversiteit, verbreding seizoen en dit programma is in uitvoering.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We verlenen een bijdrage aan IPF voor de Toerisme Alliantie Fryslân (TAF) als aanjager en kennisplatform voor ondernemers.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We zetten de uitvoering van het actieplan ‘Gastvrij Fryslân circulair’ voort.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We voeren de structuurversterking uit No en Moarn uit, middels een challenge, bedoeld om de sector innovatieve oplossingen te laten bedenken, versterken en vormgeven.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

2. Toekomstbestendige banen

Terug naar navigatie - 2. Toekomstbestendige banen

Het Actieplan ‘Toekomstbestendige Banen’ is in uitvoering. Hierin werken ondernemers, onderwijs en overheden samen, mede gefinancierd door Rijks Regionaal Investerings Fonds en cofinanciering van de provincie.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

3. Destinatiemanagement

Terug naar navigatie - 3. Destinatiemanagement

We verlenen subs. aan Merk Fryslân voor het verzorgen van de toeristische marketing. Cultuurtoerisme en de Friese merken ‘Friesland’ en ‘De Wadden’ worden in de etalage gezet alsmede (samen met Groningen en N-Holland) de Werelderfgoed Waddenzee

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Concrete uitvoering van drie destinatiemanagementprojecten.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Het plan voor het realiseren van educatieve rondgangen binnen bedrijven/bezoekerscentra om zo waardevolle cross-over te realiseren is gereed en in uitvoering.

Beleid

R

Beleid (toelichting)

Zoals eerder aangegeven is de uitvoering van de motie die aan deze doelstelling ten grondslag ligt opgeknipt in twee fasen:
stap 1: in een eerste fase in 2023 de haalbaarheid inventariseren en de aanpak uitwerken in een projectplan en op basis hiervan een go/no-go beslissing nemen.
stap 2: In het geval van een go in een tweede fase eind 2023 en in 2024 de uitvoering in te richten en te realiseren.

Conform deze aanpak is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd, waarin onderzocht is hoe groot de behoefte aan en mogelijkheden voor realisatie van educatieve rondgangen zijn. In het licht van deze resultaten, de geringe respons en de benodigde stevige investeringen ziet het College geen verdere rol voor de provincie om deze beleef- of bezoekerscentra nader te ontwikkelen en stimuleren. De mogelijke toegevoegde waarde vanuit toeristisch belang weegt daarvoor niet zwaar genoeg. Op grond daarvan heeft het college van Gedeputeerde Staten besloten geen verdere uitvoering te geven aan deze motie. Hierover zijn de leden van Provinciale Staten in december 2023 geïnformeerd. 

Tijd

G

Geld

O

Geld (toelichting)

Doordat er geen verdere uitvoering aan deze motie is gegeven (naast de uitgevoerde haalbaarheidsstudie), is er sprake van een onderbesteding. 

4. Vitale Waterrecreatie

Terug naar navigatie - 4. Vitale Waterrecreatie

We vergroten de zichtbaarheid en beleefbaarheid van Fryslân als waterrecreatieve bestemming door (doelgroepen)onderzoek en communicatie & marketing.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We leveren een bijdragen aan het vergroten van de veiligheid en verduurzaming op het water en we stellen een integrale gebruiksvisie van de Friese wateren op

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We hebben met overheid en ondernemers een integrale, ruimtelijke gebruiksvisie 2050 van de Friese wateren gemaakt.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We werken verder aan het uitbreiden van het aantal bruggen dat wordt aangesloten op de nieuwe bedieningscentrale Het Swettehûs. (zie ook programma 2.3).

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

We leveren een bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Marrekrite

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

5. Vitale logiesaccommodaties

Terug naar navigatie - 5. Vitale logiesaccommodaties

We leveren een bijdrage aan en zijn (samen met ondernemers, branches, gemeenten, Ynbusiness, TAF) partner in de uitvoering van het Actieplan ‘Vitale Logies Fryslân.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

6. Dagrecreatieve netwerken

Terug naar navigatie - 6. Dagrecreatieve netwerken

We leveren een bijdrage aan en zijn (samen met ondernemers, regio's, terrein beherende organisaties, gemeenten, TAF) partner in de uitvoering van het programma Dagrecreatieve Netwerken

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

7. Toeristische data op orde

Terug naar navigatie - 7. Toeristische data op orde

Het uitvoeringsprogramma Toeristische Kennis voor de Toekomst is in uitvoering. De bezoekers-, bewoners- en bedrijvenmonitors hebben vorm gekregen.

Beleid

G

Tijd

G

Geld

G

Het programma deelt de kennis afkomstig van monitoring met gemeenten en ondernemers, zodat zij goed geïnformeerd keuzes kunnen maken .

Beleid

G

Tijd

O

Tijd (toelichting)

Doordat de aanbesteding van de verschillende onderzoeken langer op zich heeft laten wachten en complexer van aard is geweest dan vooraf voorzien, zijn resultaten uit de onderzoeken later beschikbaar. Daardoor is er nog weinig gelegenheid geweest om stakeholders mee te nemen in ‘hoe werk je nu met kennis en data?’ In 2023 heeft een eerste bijeenkomst gericht op kennisdeling plaatsgevonden, voor de eerste helft van 2024 staan nog een aantal bijeenkomsten gepland. 

Geld

G

Resultaat indicatoren

Terug naar navigatie - Resultaat indicatoren
Onderwerp Indicator Doelwaarde 2023 Realisatie 2023
Slimme groei

 Aantal congressen in Fryslân 10 10
Aantal projecten verlengen en verbreden seizoen 2 2
Aantal challenges op grond van No en Moarn pakket 2         5 5
Toekomstbestendige banen Aantal hybride leeromgevingen 2 2
Aantal studenten dat deelneemt hybride opleiding 40 31
Aantal bedrijven dat deelneemt in programma GastvrijFryslân 18 30
Destinatiemanagement Aantal destinatiemanagementprojecten 3 4
Vitale waterrecreatie Vergroten zichtbaarheid via campagnes en beurzen 2 2
Vitale logies

 Aantal logiesaccommodaties dat heeft deelgenomen aan instrumenten 10 16
Aantal actieplannen bij gemeenten 5 5
Dagrecreatieve netwerken Deelname wandelnet en fietsplatform 2 2
Terug naar navigatie - Toelichting r.i.

Toelichting:

M.b.t. het aantal studenten dat deelneemt aan een hybride opleiding: Studenten kunnen kiezen uit verschillende soorten opleidingen binnen de gastvrijheidssector. Eén van de keuzes is een hybride opleiding. De bekendheid van deze mogelijkheid is langzamer op gang gekomen dan gehoopt. Op dit moment zijn de communicatie rondom de hybride opleiding en de open dagen goed op stoom gekomen, met hopelijk het gewenste resultaat. 

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het gekost?
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Totaal lasten 6.922 11.228 7.763 3.465
Totaal baten 395 1.607 1.661 -54
Saldo van lasten en baten 6.527 9.621 6.102 3.519

Uitgebreide financiële tabel

Terug naar navigatie - Uitgebreide financiële tabel
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Ambitie omschrijving Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Lasten
Slimme groei 1.006 671 660 10
Destinatiemanagement 701 738 738 0
Vitale Waterrecreatie 768 818 800 17
Toeristische Data op orde 76 127 29 98
Structurele budgetten 2.551 2.353 2.227 125
Toerisme en recreatie algemeen -17 637 545 92
Toekomstbestendige banen 207 0 0 0
Destinatiemanagement 1.252 2.000 1.273 727
Vitale Waterrecreatie 585 391 360 32
Vitale Logiesaccommodaties 45 164 164 0
Dagrecreatieve netwerken compleet 596 459 458 0
Toeristische Data op orde 848 185 183 2
IDH/Oudega aan het water 280 1.896 271 1.626
Toerisme en recreatie overig 349 671 671 0
Tijdelijke budgetten 4.147 6.403 3.924 2.479
Vitale Logiesaccommodaties 0 1.287 463 824
Dagrecreatieve netwerken compleet 0 817 817 0
Afsluitdijk Wadden Center 183 151 120 31
Toerisme en recreatie overig 38 207 205 2
Reserves 221 2.462 1.604 857
Vitale Logiesaccommodaties 3 11 7 4
Overlopende passiva 3 11 7 4
Totaal lasten 6.922 11.228 7.763 3.465
Baten
Vitale Waterrecreatie 291 353 373 -19
Structurele budgetten 291 353 373 -19
Vitale Waterrecreatie 0 20 20 0
Tijdelijke budgetten 0 20 20 0
Afsluitdijk Wadden Center 45 890 908 -18
Toerisme en recreatie overig 55 0 21 -21
Reserves 101 890 928 -38
Vitale Logiesaccommodaties 3 11 7 4
Toerisme en recreatie overig 0 333 333 0
Overlopende passiva 3 344 340 4
Totaal baten 395 1.607 1.661 -54
Saldo van lasten en baten 6.527 9.621 6.102 3.519
Mutatie reserves -205 -1.507 -611 -895
Mutatie tijdelijke budgetten -401 -3.161 -1.536 -1.626
Mutatie structurele budgetten 0 0 0 0
Resultaat van lasten en baten 5.921 4.953 3.955 998
Terug naar navigatie - Toelichting

Toelichting

Per saldo is er een resultaat van € 998.000 op dit beleidsveld. Dit is als volgt te verklaren:

Structurele budgetten
De lagere lasten van € 125.000 betreft binnen de ambitie Toeristische data op orde € 98.000 vrijval, omdat structurele technische borging van de opgestelde monitors vertraagd is in afwachting van de provinciale Data Strategie. Daarnaast betreft het € 37.000 aan extra deelnemersbijdrage 2023 die de Marrekrite halverwege 2023 aangekondigd had, maar welke in november toch niet nodig bleek. Aan doorgeschoven BTW voor GR Marrekrite is er € 19.000 meer uitgegeven dan waar in de begroting rekening mee was gehouden. Deze € 19.000 is aan de batenkant ook weer binnengekomen als extra declaratie bij het BTW-compensatiefonds.

Tijdelijke budgetten
De lagere lasten van € 2.479.000 betreft binnen de ambitie Investeringsagenda Drachten-Heerenveen/Oudega aan het water € 1,6 mln. die via de mutatie tijdelijke budgetten beschikbaar blijft voor besteding in 2024. Daarnaast gaat het bij de ambitie Destinatiemanagement om € 723.000 vrijval bij Beleefcentra en rondgangen Friese bedrijven, omdat we na analyse van resultaten van de uitgevoerde haalbaarheidsstudie besloten hebben geen verdere uitvoering te geven aan deze motie. Hierover bent u in december 2023 geïnformeerd.  Binnen de ambitie Toerisme en recreatie algemeen is er € 92.000 vrijval bij Slimme groei,  vanwege onderbesteding op een aantal projecten (waaronder ontwikkelen kader Slimme Groei en opzet gebruiksvisie Landrecreatie).  Bij de ambitie Vitale waterrecreatie valt er € 32.000 vrij, door een onderbesteding voor de activiteiten rondom de uitrol van de gebruiksvisie Waterrecreatie.

Reserves/mutatie reserves
De lagere lasten van € 857.000 worden vooral veroorzaakt door de beklemde reserve voor de subsidie Actieplan vitale logiesaccommodaties. Dit schuift vanwege de regels rondom lastneming subsidies door naar 2024. 

Wat heeft het programma gekost?

Terug naar navigatie - Wat heeft het programma gekost?
Exploitatie - Bedragen x € 1.000 Realisatie 2022 Begroting 2023 na wijziging Rekening 2023 Saldo begroting en rekening
Lasten
Beleidsveld 4.1 Innovatie en circulaire economie 6.226 7.525 7.002 523
Beleidsveld 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat 1.749 7.340 5.185 2.155
Beleidsveld 4.3 Economische structuurversterking 7.452 7.665 6.711 954
Beleidsveld 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby 3.146 5.561 4.411 1.150
Beleidsveld 4.5 Toerisme en recreatie 6.922 11.228 7.763 3.465
Totaal lasten 25.494 39.320 31.072 8.248
Baten
Beleidsveld 4.1 Innovatie en circulaire economie 1.536 846 921 -74
Beleidsveld 4.2 Versterking (internationaal) ondernemerschap en vestigingsklimaat 0 0 0 0
Beleidsveld 4.3 Economische structuurversterking 0 0 1 -1
Beleidsveld 4.4 Noordelijke/landelijke/Europese samenwerking en lobby 399 2.686 1.848 838
Beleidsveld 4.5 Toerisme en recreatie 395 1.607 1.661 -54
Totaal baten 2.329 5.139 4.430 709
Saldo van lasten en baten 23.164 34.180 26.642 7.539
Mutatie reserves -4.487 -7.179 -4.026 -3.152
Mutatie tijdelijke budgetten -5.987 -5.397 -2.660 -2.737
Mutatie structurele budgetten 0 0 0 0
Resultaat van lasten en baten 12.691 21.605 19.955 1.649

Toelichting

De toelichting op de grootste verschillen tussen de jaren staat bij de afzonderlijke beleidsvelden.

Investeringen

Terug naar navigatie - Investeringen
Bedragen x € 1.000 Stand per 1-1-2023 uitgaven bijdragen derden Stand per 31-12-2023
Onderhanden werken 16.808 3.004 43 19.769
Opgeleverde werken 417 87 317 187
Afgerekende werken 239 0 239 0
Totaal 17.464 3.092 600 19.956

Toelichting

Het betreft hier investeringen in het kader van de Friese Ontwikkel Maatschappij. Verder 2 investeringen recreatie en toerisme (Friese Meren Project) Leeuwarden en 
Dongeradeel, betreft hier bijdragen in activa van derden.  Afgerekende werken betreft de aflossing van een revolverende lening.

Balanspost reserves

Terug naar navigatie - Balanspost reserves
Bedragen x € 1.000 Stand per 1-1-2023 toevoeging onttrekking Stand per 31-12-2023
R. Reserve verstrekte subsidies 4.584 1.489 3.566 2.508
Totaal 4.584 1.489 3.566 2.508

Toelichting

Reserve verstrekte subsidies
Deze reserve is gevormd in verband met de subsidielastneming van subsidies boven het drempelbedrag van € 900.000 en betreft de volgende projecten: Innovatiecluster Drachten, Gebiedsontwikkeling WTC, Wurktalent  en Actieplan Vitale logiesaccommodaties.

Balanspost overlopende passiva

Terug naar navigatie - Balanspost overlopende passiva
Bedragen x € 1.000 Stand per 1-1-2023 toevoeging aanwending Stand per 31-12-2023
OP Economic Board Noord Nederland 14 14
OP Europa Pact Fryslan 578 422 273 727
OP SPUK C99 Vitale logiesaccommodaties 11 7 4
OP SPUK F11 MKB-deal Skillsbooster 398 398
OP Topattractie Subs Toerisme Natuurlijk STINAF 333 333 0
Totaal 1.335 422 613 1.143

Toelichting

OP Economic Board Noord Nederland
De OP is in 2019 opgericht voor de incidentele subsidie aan VNO-NCW als penvoerder van EBNN. De totale subsidie bedroeg € 300.000. De bijdrage van de provincies Groningen en Drenthe en de gemeente Leeuwarden bedroegen € 225.000. In 2020 zijn alle bijdragen ontvangen. In 2022 heeft de afrekening plaatsgevonden op de verstrekte subsidie. De lagere vaststelling heeft geleid tot een ontvangst van € 14.000 voor de provincie, die verantwoord is op de OP.

OP Europa Pact Fryslan (voorheen Friese Projectenmachine)
De provincie Fryslân, de achttien Friese gemeenten en de kennisinstellingen NHL Stenden Hogeschool, ROC Friesland College en ROC Friese Poort hebben besloten tot oprichting van Europa Pact Fryslan. Dit samenwerkingsverband heeft als doel de ontwikkeling van meer en betere projecten te bevorderen waarmee een beroep kan worden gedaan op Europese middelen, ter versterking van de brede welvaart in de regio Fryslân. Voor Europa pact een Samenwerkingsovereenkomst afgesloten waarin de afspraken zijn vastgelegd. De provincie Fryslân treedt op als penvoerder.

OP SPUK C99 Vitale logiesaccommodaties
Deze SPUK is voor  de registratie van standplaatsen en verblijfsobjecten ten behoeve van recreatie in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG). Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de registratie. Provincies zijn verantwoordelijk voor opdrachtverlening aan een externe partij die gemeenten ondersteunt. Het Rijk levert een financiële bijdrage in de vorm van 
cofinanciering.

OP SPUK F11 MKB-deal Skillbooster
De OP is ingericht voor het project MKB-Skillbooster. Naast de reeds in 2020 ontvangen middelen van het Min. EZK, heeft de provincie in 2021 besloten om € 200.000 bij te dragen aan het project. MKB Skills Booster heeft als ambitie een versnelling te realiseren in de transitie naar een skills-based arbeidsmarkt.  Door de introductie van een innovatieve competentietool, de MKB-Skillsbooster, kunnen MKB ondernemers primair hun ondernemende vaardigheden en kennis opwaarderen. De private cofinanciering kan niet via deze OP lopen. Hiermee voldoet het project niet meer aan de verstrekte subsidievoorwaarden. Het zoeken naar alternatieve mogelijkheden voor een doorstart is tot op heden niet gelukt. Het project is daarom on hold gezet. 

OP Topattractie Subs Toerisme Natuurlijk STINAF
Op de regeling is afgerekend met partners. Bij de berap zijn de resterende middelen vrijgevallen.