2. Balans en exploitatie

	Activa	31 december 2022	31 december 2023
	Vaste activa
	Immateriële vaste activa
-	Bijdragen aan activa derden	5.099.805	7.451.021
	Materiële vaste activa
-	Investeringen met economisch nut	110.294.011	106.729.152
-	Investeringen met maatschappelijk nut	258.411.197	276.189.475
		368.705.207	382.918.627
	Financiële vaste activa
-	Kapitaalverstrekking aan deelnemingen	128.964.097	132.931.945
-	Leningen aan deelnemingen	284.471.061	289.761.369
-	Leningen aan openbare lichamen	37.675.000	30.075.000
-	Overige langlopende leningen u/g	35.955.615	35.991.942
-	Uitzettingen nederlands schuldpapier met looptijd => 1 jr	0	0
	overige uitzettingen met looptijd => 1jr	0	0
		487.065.773	488.760.257
	Totaal vaste activa	860.870.784	879.129.905
	Vlottende activa
	Voorraden
-	Onderhanden werken	3.886.325	5.644.341
-	Vooruitbetalingen	0	0
		3.886.325	5.644.341
	Uitzettingen korter dan één jaar
-	Vorderingen op openbare lichamen	53.904.165	28.520.404
-	Rekening courant met het Rijk	153.462.154	262.318.279
-	Rekening courant overige niet-financiële instellingen	2.021.391	4.137.289
-	Overige vorderingen	5.462.679	3.921.927
-	overige uitzettingen	0	0
-	Uitzettingen Nederlands schuldpapier < 1 jr	0	0
-	Uitzettingen in 's Rijks schatkist met een looptijd < 1 jaar	120.000.000	0
-	Overige uitzettingen < 1 jr	17.890	17.890
		334.868.279	298.915.789
-	Liquide middelen	1.322.029	359.213
-	Overlopende activa: Nog te ontvangen bijdragen van het Rijk	0	2.872.268
-	Overige overlopende activa	36.172.289	44.565.292
	Totaal vlottende activa	376.248.921	352.356.903
	Totaal activa	1.237.119.706	1.231.486.808
	Passiva
	Vaste Passiva
	Eigen vermogen
-	Algemene reserve	206.029.790	172.306.880
-	Bestemmingsreserves	715.566.074	691.718.758
-	Nog te bestemmen resultaat	15.179.091	39.077.498
		936.774.954	903.103.137
-	Voorzieningen	8.038.231	8.018.281
	Vaste schuld
-	Onderhandse leningen van binnenlandse banken en overige financiële instellingen	67.555.555	59.111.110
-	Door derden belegde gelden	37.500	37.500
-	Waarborgsommen	50.600	50.600
		67.643.655	59.199.210
	Totaal vaste passiva	1.012.456.840	970.320.628
	Vlottende passiva
	Vlottende schuld
-	Overige vlottende schulden	92.360.336	117.983.762
	Overlopende passiva
-	Vooruitontvangen bijdragen van de EU	2.080.737	873.553
-	Vooruitontvangen bijdragen van het Rijk	88.595.173	126.793.163
-	Vooruitontvangen bijdragen van overige overheid	12.529.688	12.126.428
-	Overige overlopende passiva	29.096.931	3.389.275
		132.302.530	143.182.419
	Totaal vlottende passiva	224.662.866	261.166.181
	Totaal passiva	1.237.119.706	1.231.486.808
	Niet uit de balans blijkende verplichtingen
	Leasecontract decentrale kopieerapparaten	33.727	7.500
	Leasecontracten dienstauto's	1.764.592	4.214.088
	Huurovereenkomst parkeergarage per jaar	624.400	640.000
	RVO verplichtingen functieverandering	8.084.362	0
	RVO subsidieverplichtingen natuurbeheer	12.644.223	0
	RVO verplichtingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer	0	143.913.248
	Groenfonds convenantsleningen	1.214.618	0
	Een specificatie van de gewaarborgde geldleningen is opgenomen in bijlage 5.2	8.966.324	8.638.700

			Bedragen x € 1.000	Begroting 2023 voor wijziging			Begroting 2023 na wijziging			Rekening 2023
		Programma		Lasten	Baten	Saldo	Lasten	Baten	Saldo	Lasten	Baten	Saldo
		1	Bestuur	19.785	1.160	18.624	20.568	1.605	18.963	19.744	1.609	18.135
		2	Infrastructuur	135.803	13.364	122.439	109.575	8.424	101.151	113.420	8.257	105.163
		3	Omgeving	104.388	20.760	83.629	142.502	43.638	98.863	127.259	37.513	89.746
		4	Economie	23.956	1.748	22.208	39.320	5.139	34.180	31.072	4.430	26.642
		5	Mienskip	56.183	591	55.592	72.729	1.665	71.063	61.258	1.654	59.603
		6	Bedrijfsvoering	41.577	94	41.483	48.672	100	48.572	47.635	23	47.613
		Subtotaal programma's		381.691	37.717	343.975	433.365	60.572	372.793	400.388	53.486	346.902
		Algemene dekkingsmiddelen
			Provinciale heffingen	0	72.574	-72.574	0	72.447	-72.447	0	72.889	-72.889
			Algemene uitkering	0	226.309	-226.309	0	244.322	-244.322	0	244.322	-244.322
			Dividenden	0	7.642	-7.642	0	21.736	-21.736	0	21.840	-21.840
			Overige alg. dekkingsmiddelen (financieringsfunctie)	832	4.520	-3.688	1.613	16.228	-14.615	1.618	16.292	-14.674
			Saldo compensabele BTW en uitkering BCF		49	-49	0	49	-49	0	25	-25
			Overige algemene dekkingsmiddelen	25.678	13.984	11.694	12.235	3.804	8.431	6.324	5.690	634
			Werken voor derden	1.843	1.843	0	2.781	2.781	0	2.227	2.227	0
		Subtotaal algemene dekkingsmiddelen		28.353	326.921	-298.567	16.629	361.367	-344.738	10.169	363.285	-353.116
			Onvoorzien	0	0	0	-403	0	-403	-782	63	-844
			Overhead	46.139	990	45.149	43.396	2.828	40.568	44.629	3.900	40.729
			Vennootschapsbelasting VPB	0	0	0	0	0	0	0	0	0
		Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten
				456.184	365.628	90.556	492.987	424.767	68.220	454.405	420.734	33.672
		Mutatie reserve
		1	Bestuur	0	275	-275	53	307	-254	53	307	-254
		2	Infrastructuur	1.103	26.064	-24.962	30.788	30.199	589	25.633	28.195	-2.562
		3	Omgeving	9.808	21.537	-11.729	21.947	57.119	-35.172	20.135	48.455	-28.321
		4	Economie	1.313	7.141	-5.828	5.199	17.775	-12.576	7.964	14.651	-6.687
		5	Mienskip	837	9.367	-8.530	4.937	27.022	-22.084	10.218	22.712	-12.494
		6	Bedrijfsvoering	342	992	-650	2.989	1.494	1.495	3.842	1.145	2.697
			Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien	11.304	51.137	-39.833	28.478	61.509	-33.031	29.737	54.867	-25.130
		Totaal mutaties reserves		24.707	116.513	-91.806	94.391	195.424	-101.032	97.583	170.332	-72.749
		Gerealiseerde resultaat
				480.891	482.141	-1.250	587.378	620.190	-32.812	551.988	591.066	-39.077
		De analyse van de verschillen tussen de begroting na wijziging en de rekening is opgenomen in het jaarverslag bij de verschillende programma's.

Inleiding 
We hebben de jaarrekening 2023 opgesteld op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de financiële verordening en de hieraan gerelateerde nota’s over de financiële spelregels. 

Algemene grondslagen 
De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld nemen we de activa en passiva op tegen nominale waarden. 

We rekenen de lasten en baten toe aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten nemen we slechts op zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's, die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.  

Voor de lastneming van subsidies hebben Provinciale Staten op 17 februari 2021 het grensbedrag bepaald op € 900.000 voor de periode 2020-2023. Voor de wijze waarop de tijdelijke budgetten zijn verwerkt verwijzen we naar onderdeel 3 Tijdelijke budgetten.

Personeelslasten rekenen we in principe toe aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen, c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, rekenen we sommige personele lasten toe aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Voor deelnemers aan het generatiepact is een bestemmingsreserve gevormd. 

Bepaalde medewerkers zijn verplicht tijd te schrijven. Dit is het geval wanneer formatie gedekt wordt uit specifieke projecten, waarbij het voor de verantwoording noodzakelijk is de daadwerkelijk gemaakte uren op het project te registreren. Daarnaast is opgenomen in het BBV dat alle directe kosten toegerekend moeten worden aan de investeringen. Het resterende saldo capaciteit belasten we door naar het juiste BBV taakveld op basis van de capaciteitsplanning 2023. Met ingang van 2017 is er een programma Bedrijfsvoering ingevoerd met daarin opgenomen alle bedrijfsvoeringskosten.

Balans 
Op de balans staan alleen de posten die bij de provincie aanwezig zijn. Bij het opstellen van de jaarrekening 2023 zijn we uitgegaan van het vastgestelde financiële beleid zoals opgenomen in de verschillende financiële beleidsnota's waarvan de geactualiseerde versies op 15 december 2021 door Provinciale Staten zijn vastgesteld. Het betreft hier de Financiële verordering Provincie Fryslân, de nota Begrotingsregels, de nota Uitvoering begroting, de nota Weerstandsvermogen, de nota Reserves/voorzieningen/overlopende passiva, de nota Waarderen/activeren/afschrijven en de nota Financieringsinstrumenten. De nota actualisatie legesverordening is vastgesteld op 28 oktober 2018. 
 
Vaste Activa 
Artikel 59 BBV geeft aan dat alle investeringen geactiveerd worden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enige wijze kunnen leiden tot, of bijdragen aan het verwerven van inkomsten, zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie. 

We berekenen de afschrijvingen conform de afschrijvingstermijnen. De afschrijving begint te lopen vanaf 1 januari van het jaar na oplevering van de investering. De rentelasten verantwoorden we in de rekening van baten en lasten , behoudens de in voorkomende gevallen berekende bouwrente. Met ingang van 2013 is de bouwrente bevroren. De in het verleden toegerekende rente wordt geactiveerd. 

Op het punt van afschrijven is het BBV verandert met ingang van 1 januari 2017. In artikel 62 van het BBV is gewijzigd dat  alle vaste activa dienen te worden geactiveerd, dus ook de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Het betreft hier activa die eerder onder de balansverkorting vallen en eenmalig gefinancierd werden vanuit de NUON reserve. De boekwaarde van deze investeringen is daarom per 31 december 2016 ineens ten laste van de NUON reserve gebracht. De nog te verrichten investeringen vanaf 1 januari 2017 worden geactiveerd volgens de huidige richtlijnen. Het restant bedrag van de balansverkorting is vanuit de NUON reserve overgeheveld naar de nieuw in gestelde dekkingsreserve kapitaallasten. Deze reserve wordt aangewend ter dekking van de jaarlijkse kapitaallasten.    
 
Immateriële vaste activa
Dit zijn kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen, het saldo van agio en disagio en de kosten van onderzoek en ontwikkeling. Het beleid is om immateriële vaste activa niet te activeren. Als zich de noodzaak voordoet om dit toch te doen, moeten Provinciale Staten over een dergelijk voornemen een besluit nemen. 
Bijdragen aan activa in eigendom van derden dienen op basis van de nieuwe voorschriften met ingang van 2016 ook onder de immateriële vaste activa te worden opgenomen. De bijdragen in activa van derden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Deze bijdragen mogen alleen geactiveerd worden wanneer de derde deze werkwijze ook toepast. In het geval van het Rijk is het bijvoorbeeld niet toegestaan aangezien het Rijk zelf investeringen niet activeert. 
 
Materiële vaste activa met economisch nut
Materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs. Het kan zijn dat er in het verleden reserves op deze investeringen zijn afgeboekt. Dat is conform het huidige BBV niet meer toegestaan. Bijdragen uit eigen middelen worden toegevoegd aan de dekkingsreserve en daarmee worden de toekomstige kapitaallasten gedekt.

De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren:
Huisvesting en inrichting (Bouwurk)    
Casco (betreft het grootste deel v.d. investering) 48 jaar
Daarnaast hebben verschillende deelinvesteringen een aparte afschrijvingstermijn gekregen in verband met technische levensduur.

Apparatuur                            3 jaar
Automatisering                   5 jaar
Voertuigen                             6 jaar

Vaartuigen    
    Aanhangmotoren                                                                                    3 jaar
    Polyester speedboten                                                                           6 jaar
    Kranen/navigatie- + communicatieapp./generatoren    10 jaar
    Vasten motoren/spudpalen/lieren                                             15 jaar
    Conventionele vaartuigen                                                               30 jaar
Materiaal buitendienst    
    GPS-ontvangers                                                                                      3 jaar
    Maaimachines/hogedrukreinigers                                               6 jaar
    Bebakeningwagens/zoutstrooiers/heftrucks                     10 jaar
    Sneeuwploeg/gladheidsbestrijdingsinstallaties                15 jaar
 
Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
De provincie schrijft af op deze middelen. Specifieke investeringsbijdragen van derden brengen we op de desbetreffende investeringen in mindering. In deze gevallen wordt op het saldo afgeschreven. 

Natte infrastructuur            
    Oeververdediging/bodem/vaarwegmeubilair    30 jaar
    Afstandsbedieningen                                                         25 jaar
    Bruggen/sluizen/aquaducten                                        50 jaar

Onder gronden en terreinen zijn opgenomen de aangekochte gronden in het kader het investeringskrediet grondaankopen (IKG) en Strategische Grond Voorraad (SGV). De provincie verwerft gronden in het kader van het Natuurpact en programma Natuur voor het beleidsdoel natuur en het provinciale grondbeleid.  De waarde op de balans van de gronden is de verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De marktwaarde wordt bepaald aan de hand van actuele gegevens van het kadaster. Voor het verschil lagere marktwaarde en boekwaarde is een voorziening getroffen.

Financiële vaste activa 
De waardering van de deelnemingen is op basis van verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde, deze marktwaarde wordt bepaald op basis van eigen vermogen per einde boekjaar in de jaarrekening.

De waardering van de aandelen Vitens is gelijk aan de verkrijgingspijs. De provincie heeft een belang van 13% in Vitens. 

De waardering van de aandelen Alliander NV is gelijk aan de oorspronkelijke (benaderde) verkrijgingprijs. De provincie heeft een belang van 12,65% in Alliander.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. 

In 2019 heeft de provincie de BV Fryslân Hurde Wyn opgericht. Deze BV houdt 15% van de aandelen in Windpark Fryslân Holding BV. Er is een aandelenkapitaal van € 20 mln. en een achtergestelde geldlening van € 80 mln. verstrekt. De provincie is enig aandeelhouder van Fryslân Hurde Wyn BV. 

De resterende geldleningen vanuit het proramma Wurkje foar Fryslân zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Nieuwe leningen worden in principe niet meer verstrekt door de provincie zelf maar lopen via de fondsen NOM, FOM of FSFE. 

Vlottende activa 
Vlottende activa bestaan uit de voorraden, de uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar, de liquide middelen en de overlopende activa.

Onder de voorraden wordt als Onderhanden werken aangemerkt de gronden en inrichtingskosten van gebieden die als natuur worden ingericht in het kader van het Natuurpact. De gronden die als natuur worden ingericht zijn gewaardeerd tegen 15% van de agrarische waarde.

Vorderingen, overlopende activa en liquide middelen. 
Deze activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor onverwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. Als een vordering na een incassoprocedure als oninbaar wordt ingeschat, wordt deze opgenomen in de voorziening.  

Met ingang van 2015 is er in het BBV een splitsing aangebracht in de overlopende activa. Op de balans worden nu de volgende posten gepresenteerd. Nog te ontvangen bijdragen van de EU, nog te ontvangen bijdragen van het Rijk, nog te ontvangen bijdragen van overige overheid en overige overlopende activa. 
 
Passiva 
Passiva splitsen we in vaste en vlottende passiva.
 
Vaste passiva
Onder vaste passiva verstaan we het eigen vermogen, de voorzieningen en de vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. In de Nota Reserves en Voorzieningen staat het algemene beleid met betrekking tot reserves, voorzieningen en overlopende passiva. Het beleid voor de tijdelijke budgetten staat in de Nota Uitvoering Begroting. Daarin is ook vastgelegd hoe Gedeputeerde Staten de jaarovergang tijdelijke budgetten  uitvoeren.  

Het eigen vermogen bestaat uit reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves verantwoorden we conform de besluiten van Provinciale Staten. 

Onttrekkingen aan reserves ten behoeve van investeringen gaat via een dekkingsreserve. Toevoegingen aan de reserves verantwoorden we in de programmarekening. 

Voorzieningen waarderen we  op het nominale bedrag van de betrokken verplichting, c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van GS-leden hebben we op de contante waarde van de toekomstige uitkeringsverplichting gewaardeerd.
Voorzieningen vormen we wegens:
a.    verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs in te schatten;
b.    op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;
c.    kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren;
d.    van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. 

We hebben de langlopende schulden tegen nominale waarde gewaardeerd. 
 
Vlottende passiva
Onder vlottende passiva staan voorschotbedragen van overheden voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel en netto-vlottende schulden, met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. we hebben de kortlopende schulden en de overlopende passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde.  

Met ingang van 2015 is er in het BBV een splitsing aangebracht in de overlopende  passiva.  Op de balans staan nu de volgende posten: Vooruit ontvangen  bijdragen van de EU, vooruit ontvangen bijdragen van het Rijk, vooruit  ontvangen bijdragen van overige overheid en overige overlopende passiva.
 
Waarborgen en garantstellingen 
De verplichtingen die voortvloeien uit het waarborgen van geldleningen zijn, conform het BBV, op de balans vermeld maar maken daar geen deel van uit. Dit betreffen borgstellingen van opgenomen leningen van diverse instellingen.

	Vaste activa
	Immateriële vaste activa				31-12-2022	31-12-2023
	Bijdragen aan activa in eigendom van derden
	Boekwaarde per 1 januari				88.147.188	5.099.805
	Vermeerderingen				16.195.351	5.119.231
	Verminderingen				-6.880.294	-2.768.014
	Afschrijvingen				-3.500.000	0
	Afwaarderingen				-88.862.440	0
	Boekwaarde per 31 december				5.099.805	7.451.021
	De boekwaarde per 31 december 2023 € 7,4 mln. bestaat voornamelijk uit investeringen in Sluis Kornwerderzand 1e fase bruggen € 6,8 mln..
	In 2020 hebben de Staten een investeringskrediet van € 100 mln. beschikbaar gesteld voor de realisatie  van fase 1 (vervanging bruggen, aanpak vaargeulen en voorbereiding sluis) het provinciale aandeel hierin is € 3,5 mln.. Van de totale rijksbijdrage van € 111 mln. is  € 96,5 mln. bestemd voor de vervanging van de verkeersbruggen (fase 1). De rijksbijdrage zal via een spuk worden toegekend.
	Materiële vaste activa				31-12-2022	31-12-2023
	Investeringen met economisch nut
	Boekwaarde per 1 januari				114.650.920	111.670.837
	Investeringen				26.507.340	8.340.381
	Bijdrage derden				-24.265.566	-7.363.024
	Afwaarderingen				0	0
	Afschrijvingen				-5.221.857	-5.173.998
	Boekwaarde per 31 december				111.670.837	107.474.197
*)	Risicovoorziening grond				-1.376.826	-745.081
	Boekwaarde per 31 december inclusief risicovoorziening grond				110.294.011	106.729.116
*)	V. Risicovoorziening grondaankopen
	Gronden onder de materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Jaarlijks worden de gronden getaxeerd op basis van informatie van het kadaster.
	Investeringen met maatschappelijk nut				31-12-2022	31-12-2023
	Boekwaarde per 1 januari				244.006.796	258.411.197
	Investering				30.675.096	37.933.607
	Bijdragen derden				-12.288.869	-15.447.893
	Afschrijvingen				-3.981.826	-4.707.436
	Afwaarderingen				0	0
	Boekwaarde per 31 december				258.411.197	276.189.475
	Specificatie		aanschafwaarde	totaal afschrijvingen	totaal afwaardering	boekwaarde 31-12-2023
	Investeringen met economisch nut
	Gronden en terreinen*)		41.244.917	679.586		40.565.330
	Woonruimten		0			0
	Bedrijfsgebouwen		103.739.319	44.536.978		59.202.341
	Vervoersmiddelen		2.505.292	715.267		1.790.025
	Machines, apparaten en installaties		5.747.199	4.089.862		1.657.336
	Overige materiële vaste activa		7.536.987	3.234.591	43.200	4.259.197
			160.773.714	53.256.285	43.200	107.474.229
*)	boekwaarde exclusief voorziening
	Investeringen met maatschappelijk nut
	Grond-, weg- en waterbouwkundige werken		629.682.263	63.481.300	290.011.488	276.189.475
	De WOZ-waarde 2023 van volledig afgeschreven woningen en enkele bedrijfspanden is € 10,5 mln.
	Financiële vaste activa				31-12-2022	31-12-2023
	Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen
	Boekwaarde per 1 januari				136.909.868	140.597.170
	(Des)investeringen				3.687.302	5.850.111
	Boekwaarde per 31 december				140.597.170	146.447.281
	Voorziening deelnemingen				-11.633.073	-13.515.335
	Boekwaarde per 31 december inclusief voorziening deelnemingen				128.964.097	132.931.946
	Aan het FSFE en FOM is in 2023 een aanvullend aandelenkapitaal verstrekt.
	Om de boekwaarde aan te laten sluiten bij de marktwaarde is voor de aandelen FOM en NOM een voorziening gevormd ten laste van de reserve risicobuffer.
	De boekwaarde op de balans is de verkrijgingsprijs of de lagere marktwaarde van de aandelen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de boekwaarde en de marktwaarde.
		boekwaarde	marktwaarde
	Alliander NV	2.171.338	600.558.540
	NV Bank voor Nederlandse Gemeenten	515.619	5.818.267
	Nederlandse Waterschapsbank	5.559	2.926.805
	Vitens	52.850.594	84.883.155
	FSFE BV	21.416.500	21.642.000
	Thialf OG BV	0	-77.611
	NOM BV	28.097.047	29.145.167
	FOM BV	7.757.286	7.757.286
	Fryslân Hurde Wyn	20.000.000	20.010.487
	Overig	118.002	118.002
		132.931.945	772.782.098
	Leningen aan deelnemingen
	Boekwaarde per 1 januari					285.665.893
	Investeringen					10.116.034
	Desinvesteringen					-4.759.725
	Voorziening geldleningen aan deelnemingen					-1.260.833
	Boekwaarde per 31 december					289.761.369
	De vermeerdering €10,1 mln. betreft lening aan FSFE €10,05 mln. De vermindering betreft een aflossing achtergestelde lening Windpark Fryslân €4,76 mln.
	Leningen aan openbare lichamen
	Boekwaarde per 1 januari					37.675.000
	(Des)investeringen					-7.600.000
	Boekwaarde per 31 december					30.075.000
	De vermindering betreft de reguliere aflossing van 3-tal leningen.
	Overige langlopende leningen
	Boekwaarde per 1 januari (exclusief voorziening) *)					37.643.573
	(Des)investeringen					-301.086
	Voorziening overige geldleningen					-1.350.544
	Boekwaarde per 31 december					35.991.942
*)	Verloop voorziening geldleningen
	Boekwaarde per 1 januari	1.687.958
	Vermeerderingen / verminderingen	-337.414
	Boekwaarde per 31 december	1.350.544
	Vlottende activa
	Voorraden				31-12-2022	31-12-2023
	Onderhanden werken				3.886.325	5.644.341
	Vooruitbetalingen				0	0
	In de post onderhanden werk zijn de gronden IKG in exploitatie opgenomen € 2,4 mln.
	Uitzettingen korter dan één jaar				31-12-2022	31-12-2023
	Vorderingen op openbare lichamen				53.904.165	28.520.404
	Verstrekte kasgeldleningen				0	0
	Rek.courant met het rijk				153.462.154	262.318.279
	Rekening courant met overige niet financiële instellingen				2.021.391	4.137.289
	Overige vorderingen				5.462.679	3.921.927
	Uitzettingen in 's Rijks schatkist met een looptijd < 1 jaar				120.000.000	0
	Uitzettingen in de vorm van schuldpapier				0	0
	Overige uitzettingen				17.890	17.890
	Bij de overige vorderingen is een voorziening dubieuze debiteuren opgenomen. Het verloop is als volgt:
	Voorziening dubieuze debiteuren.		2022	2023
	Boekwaarde per 1 januari		1.952.025	708.258
	Oninbaar		-1.279.823	-64.051
	Alsnog voldaan		-82.167	-8.425
	Opgenomen		118.224	97.199
	Boekwaarde per 31 december		708.258	732.981
	Liquide middelen				31-12-2022	31-12-2023
	Rabobank (huisbankier)				1.321.965	359.151
	Kasbank/vermogensbeheerders				64	62
					1.322.029	359.213
	Overlopende activa: Nog te ontvangen bijdragen van het Rijk				31-12-2022	31-12-2023
	Nog te ontvangen specifieke uitkeringen				0	2.872.268
					0	2.872.268
	Overige overlopende activa				31-12-2022	31-12-2023
	Nog te ontvangen opcenten				6.001.670	5.885.853
	Nog te ontvangen rente vermogen				7.045.903	10.051.176
	Nog te ontvangen POP middelen				2.277.862	2.864.766
	Nog te ontvangen overig				1.385.793	1.740.942
	Vooruitbetaalde subsidies i.v.m. lastneming				10.872.166	21.122.242
	Vooruitbetaalde overige subsidies				0	2.131.458
	Vooruitbetaald overig				8.588.895	768.855
					36.172.289	44.565.292
	Vaste passiva
			mutatie			begrotings
	Eigen vermogen	1-1-2023	toevoeging	onttrekking	31-12-2023	mutatie*
	Algemene reserve	221.208.881		48.902.000	172.306.881	-124.602.600
	Overige bestemmingsreserve	715.566.074	97.582.816	121.430.132	691.718.758	-129.872.914
	Nog te bestemmen resultaat	0			39.077.498
		936.774.955	97.582.816	170.332.132	903.103.137	-254.475.515
	* Saldo eigen vermogen na begrotingsmutatie 2024-2028				648.627.622
			mutatie
	Overzicht en verloop algemene reserves	1-1-2023	toevoeging	onttrekking		31-12-2023
	R. Algemene reserve	10.000.000				10.000.000
	R. Vrij aanwendbare reserve	211.208.881		48.902.000		162.306.881
	totaal algemene reserve	221.208.881	0	48.902.000	0	172.306.881
			mutatie
	Overzicht en verloop bestemmingsreserves	1-1-2023	toevoeging	onttrekking	afschrijvings lasten	31-12-2023
	R. Fractieondersteuning	344.700				344.700
	R. De Nieuwe Afsluitdijk	17.657.065	5.401.266	6.049.531		17.008.800
	R. Investering eigendom derden	23.910.456	9.329.600	3.470.665		29.769.391
	R. Groot onderhoud Wegen	16.634.038	745.252	0		17.379.289
	R. Groot onderhoud Water	17.962.986	2.651.722	0		20.614.708
	R. Natuurpact 2014	45.081.292	500.000	3.354.893		42.226.399
	R. Aankoop natuurterreinen (fase 1)	3.981.733	508.760	0		4.490.494
	R. Ticketrisico's culturele producties	1.011.503	0	1.011.503		0
	R. Generatiepact	683.128	0	285.096		398.032
	R. Weerstandsbuffer	100.000.000	0	0		100.000.000
	R. Risicobuffer revolverende middelen	105.668.332	2.015.335	3.094.338		104.589.329
	R. Breed cofinancieringsbudget	32.245.727	22.245.816	12.316.512		42.175.031
	R. Afwaardering aandelenkapitaal windpark Fryslân	1.000.000	1.000.000	0		2.000.000
	R. Windpark Fryslân	22.720.488	6.357.721	17.887.847		11.190.362
	R. Risicoreserve lening herstelplan Thialf	941.603	23.766	0		965.369
	R. Rente kapitaalverstrekking Alliander	1.682.428	1.608.536	0		3.290.964
	R. Jaarovergang structurele budgetten	1.816.124	972.827	2.414.356		374.595
	R. Groot onderhoud Gebouwen	2.047.504	91.007	0		2.138.511
	R. Risicoreserve strategische grondvoorraad	1.200.000	0	0		1.200.000
	R. Spaarverlof	0	1.180.981	0		1.180.981
	Beklemde reserves
	R. Dekkingsreserve kapitaallasten	185.687.801	-4.887.100	1.500.000	1.823.763	177.476.938
	R. Verstrekte subsidies	32.360.634	22.931.592	21.087.474		34.204.752
		614.637.543	72.677.080	72.472.215	1.823.763	613.018.644
			mutatie
		1-1-2023	toevoeging	onttrekking		31-12-2023
	Categorie A
	R. TA10 RSP Zuiderzeelijn Provinciefonds	21.076.613	0	3.613.808		17.462.805
	R. TA16 RSP REP Provinciefonds	336.544	0	6.677		329.867
	R. TA24 ANNO Agenda Netwerk Noordoost Fryslan	279.040	89.300	22.838		345.502
	R. TA26 NUON investeringsagenda	4.914.507	514.787	348.484		5.080.810
	R. TA27 Breedband	-8.618	8.618	0		0
	R. TA28 Gebiedsontw Franekeradeel-Harlingen	290.021	0	240.000		50.021
	R. TA29 Voorbereiding rondje Lauwersmeer	142.504	31.503	0		174.006
	R. TA31 Kansen in Kernen	0	77.400	77.400		0
	R. TA33 KRW POP 3 Water	625.055	513.918	235.597		903.376
	R. TA34 RUG Campus Fryslan	0	1.020.000	1.020.000		0
	R. TA37 DU Deltaprogramma zoetwater	6.544	0	0		6.544
	R. TA39 Co-financ koppelkansen IJsselmeerkust	1.154.288	407.636	0		1.561.924
	R. TA40 LF2018	266.515	75.600	175.080		167.035
	R. TA41 Regiodeal NIL natuurinclusieve landbouw	887.127	504.900	504.900		887.127
	R. TA42 DU Regiodeal Holwerd aan Zee	13.300.005	1.603.969	0		14.903.974
	R. TA43 Regiodeal NOF Versnellingsagenda	1.938.034	0	968.700		969.334
	R. TA44 Dingtiid Orgaan v d Friese taal Rijksdeel	27.233	0	10.007		17.226
	R. TA47 Tussenstap Veenweideaanpak 2020-2029	0	2.567.628	0		2.567.628
		45.235.410	7.415.257	7.223.491	0	45.427.177
	Categorie B totaal	55.693.120	17.490.480	39.910.662	0	33.272.938
	totaal bestemmingsreserve	715.566.074	97.582.816	119.606.369	1.823.763	691.718.759
	Stand van zaken reserves
	R. Fractieondersteuning	Reserve gevormd bij besluitvorming Jaarstukken 2018. Nog beschikbare middelen voor de fracties, worden aan het eind van het jaar toegevoegd aan deze reserve om die in de toekomst nog in te kunnen zetten voor de fracties.
	R. De Nieuwe Afsluitdijk	Reserveringen voor de verschillende projecten Afsluitdijk. Reserve gevormd uit de al bestaande budgetten die bestemd zijn voor het project.
	R. Investering in eigendom derden	Reserve gevormd op basis van besluitvorming op 31 oktober 2018 met betrekking tot het opheffen van de reserve Van Harinxmakanaal. Deze reserve is als dekking gevormd voor toekomstige lasten in verschillende investeringen in eigendom van derden.
	R. Groot onderhoud Wegen	De reserve groot onderhoud wegen is bestemd om de eventuele meer- of minderkosten van het groot onderhoud wegen te verrekenen.
	R. Groot onderhoud Water	De reserve groot onderhoud water is bestemd om de eventuele meer- of minderkosten van het groot onderhoud water te verrekenen.
	R. Natuurpact 2014	PS besluit 22 januari 2014. Reservering van de niet bestede middelen van de Natuurpact gelden in het Provinciefonds. Onttrekkingen indien het jaarlijkse exploitatiebedrag niet voldoende is.
	R. Aankoop natuurterreinen (fase 1)	Reserveringen voor aankoop van natuurterreinen (provinciale middelen).
	R. Ticketrisico's culturele producties	Reserve gevormd naar aanleiding van amendement Legacy programma LF2018 op 31 oktober 2018 om de Aginda 2028 te financieren in 2019 en 2020. Opgeheven bij het Bestuursakkoord 2023-2027.
	R. Generatiepact	Reserve om de toekomstige lasten te dekken van personeel wat deelneemt aan het generatiepact.
	R. Weerstandsbuffer	Jaarlijks wordt de stresstest uitgevoerd om te bepalen wat het effect van exogene factoren is op onze begroting. Deze reserve is bedoeld om dat risico op te vangen.
	R. Risicobuffer revolverende middelen	Het risico van de uitgezette revolverende middelen wordt opgevangen door deze reserve.
	R. Breed cofinancieringsbudget	Reserve gevormd op basis van besluitvorming op 31 oktober 2018 met betrekking tot de cofinancieringsbudgetten om zo meer flexibiliteit in de begroting te creëren.
	R. Afwaardering aandelenkapitaal Windpark Fryslân	Reserve om richting einde van de exploitatiefase ons aandelenkapitaal van € 20 mln. af te kunnen waarderen. Jaarlijkse vorming met € 1 mln. per jaar vanuit het ontvangen rendement.
	R. Windpark Fryslân	Conform het PS besluit van 26-2-2020 wordt het rendement/dividend toegevoegd aan deze reserve onder de jaarlijkse aftrek van € 1 mln. voor de afwaardering aandelenkapitaal Windpark Fryslân en € 1,67 mln. voor toevoeging aan het begrotingssaldo. Daarnaast is € 1,67 mln. bestemd voor duurzaamheid en € 1,67 mln. bestemd voor ambitieagenda IJsselmeer. Op 26-1-2022 heeft PS besloten om middelen beschikbaar te stellen voor het energieprogramma 2022-2025. Op 21-9-2022 heeft PS besloten om middelen beschikbaar te stellen voor de ambitieagenda IJsselmeer 2022-2031. Bij het bestuursakkoord 2023-2027 is besloten dat het rendement/dividend boven de € 6 mln. per jaar toegevoegd wordt aan het begrotingssaldo.
	R. Risicoreserve lening herstelplan Thialf	Op 30 juni 2021 hebben Provinciale Staten besloten tot vorming van deze reserve. Deze reserve is bedoeld ter dekking van de eventueel te vormen risicovoorziening voor de verstrekte lening herstelplan Thialf.
	R. Rente kapitaalverstrekking Alliander	De staten hebben middels een motie besloten tot het reserveren van de rente op de kapitaalverstrekking Alliander ter dekking van mogelijk lager dividend in de toekomst.
	R. Tijdelijke budgetten	De tijdelijke budgetten worden in twee categorieën ingedeeld: A en B Voor elke categorie gelden specifieke spelregels voor het aangaan van verplichtingen en voor de zogenoemde jaarovergang; het reserveren van resterende middelen opdat deze voor de oorspronkelijke doelen ingezet kunnen blijven worden. Dit is geregeld in de nota Uitvoering begroting. De reserve is volledig belegd.
	R. Jaarovergang structurele budgetten	Ingesteld i.v.m. nieuwe werkwijze subsidieverplichtingen en balanspost crediteuren. Wordt in het volgende jaar afgewikkeld.
	R. Groot onderhoud Gebouwen	De reserve groot onderhoud gebouwen is bestemd om de eventuele meer- of minderkosten van het groot onderhoud gebouwen te verrekenen.
	R. Risicoreserve strategische grondvoorraad	Vanuit de risicoreserve strategische grondvoorraad zal bij een negatieve marktprijsontwikkeling van de aankopen strategische gronden een risicovoorziening strategische grondvoorraad worden gevormd.
	R. Spaarverlof	Ingesteld bij het vaststellen van de jaarstukken 2022. Medewerkers kunnen vanuit hun Individueel Keuze Budget of onder voorwaarden vanuit hun Persoonlijk Ontwikkel Budget verlof kopen. Dit verlof kunnen zij bijvoorbeeld opnemen voorafgaand aan hun pensioendatum. De doorbetaling van hun salaris in de periode dat zij geen werk meer verrichten wordt dan gedekt uit deze reserve.
	Beklemde reserves
	R. Dekkingsreserve kapitaallasten	Reserve voor de dekking van de kapitaallasten. In verband met de nieuwe regelgeving BBV in 2017 is deze reserve gevormd. Het restant van de balansverkorting is naar deze reserve overgeboekt.
	R. Verstrekte subsidie	Deze reserve is gevormd naar aanleiding van de stelselwijziging subsidielastneming en is volledig belegd.
				mutatie
	Overzicht en verloop voorziening		1-1-2023	toevoeging	aanwending	31-12-2023
	Voorziening voor bestaande risico's
	V. Waardeoverdracht pensioenen GS leden		5.968.525	114.177	0	6.082.702
	Voorziening voor daartoe door anderen bestemde middelen
	V. Grondwaterplan		1.552.467	770.632	903.978	1.419.121
	V. Legaat van Harinxma thoe Sloten		23.456	704	113	24.047
	V. Buma-legaten		362.809	3.239	5.790	360.258
	V. Jorritsma-Boschmafonds		130.974	1.179	0	132.153
			8.038.231	889.931	909.881	8.018.281
	Stand van zaken voorzieningen
	V. Waardeoverdracht pensioenen GS-leden
	Risicovoorziening. Ter dekking van betaling van afkoopsommen aan ABP voor pensioenen van GS-leden.
	V. Grondwaterplan
	Aan deze voorziening wordt jaarlijks de opbrengsten grondwaterbelasting toegevoegd.
	V. Legaat van Harinxma thoe Sloten
	Legaat ten behoeve van onderhoud van een kamer in het Fries Museum.
	V. Buma-legaten
	Legaat ten behoeve van de provinciale bibliotheek, Tresoar.
	V. Jorritsma-Boschmafonds
	Fonds gevormd door een legaat ten behoeve van uitkering aan studenten.
	Langlopende schulden		1-1-2023	vermeerdering	aflossingen	31-12-2023
	Onderhandse leningen van banken en financiële instellingen		67.555.555		8.444.445	59.111.110
	Door derden belegde gelden		37.500			37.500
	Waarborgsommen		50.600			50.600
	Stand van zaken langlopende schulden
	Onderhandse leningen van banken en financiële instellingen
	Provincie Fryslân heeft in 2021 voor de kapitaalversterking (€ 76,5 mln.) van haar deelneming in Alliander NV een lening bij NWB Bank afgesloten ter grootte van € 76 mln.
	Door derden belegde gelden
	Samen met de provincie Drenthe is er een lening in het kader van duurzame energie verstrekt. De administratie wordt hier gevoerd.
	Vlottende passiva
	Kortlopende schulden		1-1-2023	vermeerdering	vermindering	31-12-2023
	Kasgeldleningen		0			0
	Crediteuren		23.462.046	11.170.091		34.632.137
	Af te dragen sociale lasten			4.956.264		4.956.264
	Nog te betalen subsidies ivm lastneming		5.427.443	5.287.443		10.714.886
	Nog te betalen overige subsidies		32.098.764	879.730		32.978.494
	Nog te betalen overig		10.959.763		1.583.378	9.376.386
	Overige schulden		13.439		13.439	0
	Nationaal Restauratiefonds voorschotten		1.941.391	2.115.898		4.057.289
	Rekening Courant Nazorg fonds		16.816.454	2.810.817		19.627.271
	Rekening courant Vermilion en Frisia		1.641.036			1.641.036
			92.360.336	27.220.242	1.596.816	117.983.760
				mutatie
	Overlopende passiva (OP)	31-12-2022	1-1-2023	toevoeging	aanwending	31-12-2023
	Vooruitontvangen bijdragen van de EU
	OP Life Alde Feanen N2000 voorbereiding	789.801	789.801			789.801
	OP Life19/IP/DL00004 Grassbird Habbitats	235.331	235.331	400.000	635.331	0
	OP Life19/IP/NL000011 All 4 Biodiversity	139.150	139.150	162	55.561	83.752
	OP Topattractie Subs Toerisme Natuurlijk STINAF	333.043	333.043		333.043	0
	OP Culture Up	0	0	2.658	2.658	0
	vooruitontvangen bijdrage De Nieuwe Afsluitdijk	583.411	583.411		583.411	0
		2.080.737	2.080.737	402.820	1.610.004	873.553
	Vooruitontvangen bijdragen van het Rijk (Specifieke uitkeringen)
	OP 4e trein Sneek Leeuwarden	8.835.726	8.835.726		457.138	8.378.588
	OP SPUK E1 Beschikbaarheidsvergoeding OV 2020	307.340	307.340	647.880	955.220	0
	OP SPUK E10 Snelfietsroutes 2020-2022	117	117			117
	OP SPUK E101Spooremplacement Leeuwarden			2.500.000		2.500.000
	OP SPUK E106 Region aanpak laadinfrastructuur 2			1.654.295		1.654.295
	OP SPUK E12 Bermmaatregelen	1.280.783	1.280.783			1.280.783
	OP SPUK E15 Regionale aanpak laadinfrastructuur	335.073	335.073		233.055	102.018
	OP SPUK E20 Reg stimul verkeersveiligh maatr SPV	3.465.011	3.465.011		1.000.000	2.465.011
	OP SPUK E22 ERTMS Eur Rail Traffic Man System			6.585.803	2.778.171	3.807.632
	OP SPUK E33-2 MIRT 17-19 Fiets in de Keten 18-2022	165.115	165.115	50.274		215.389
	OP SPUK E38 Veilig doelm en duurz gebr verk infra	27.273	27.273			27.273
	OP SPUK E48 4e trein Sneek Leeuwarden 2020-2022	154.118	154.118			154.118
	OP SPUK E52 Beschikbaarheidsvergoeding OV 2021			1.033.150		1.033.150
	OP SPUK E84 Stimul verkeersveilighmtr 2022-2023	408.430	408.430			408.430
	OP SPUK E86 Beschikbaarheidsvergoeding OV 2022	426.800	426.800		426.800	0
	OP SPUK C117 en C117B versnel natuurincl isoleren			2.109.585		2.109.585
	OP SPUK C13 Ontzorgingsprogr maatschapp vastgoed	1.076.067	1.076.067		1.059.781	16.286
	OP SPUK C75B Regiodeal ZuidOost Friesland	423.147	423.147	341.529	193.081	571.595
	OP SPUK C86 Ontzorgingspr maatsch vastg 2e tranche	868.120	868.120		564.247	303.873
	OP SPUK E3 Sanering verkeerslawaai	95.748	95.748	9.747		105.495
	OP SPUK E44 FBW klimaatadaptatie 2021-2027			9.786.616	2.463.362	7.323.254
	OP SPUK E83 PFAS Bodemopgaven 2022	379.500	379.500		19.716	359.784
	OP SPUK E87 FRESHEM-NL fase 2			3.900.000	1.000.000	2.900.000
	OP SPUK E97 Bodem buitenprop difuus lood Fryslan			603.650	8.731	594.920
	OP SPUK E99 Versterken Friese IJsselmeerkust			12.642.000	182.233	12.459.767
	OP SPUK H23 Thialf Energiehub			1.000.000	1.000.000	0
	OP SPUK F28 Klimaat- en energiebeleid			1.118.375	879.335	239.040
	OP SPUK L10 Impulsgelden veenweiden	9.834.045	9.834.045		864.503	8.969.542
	OP SPUK L12 Experiment strorijke stalmest	100	100			100
	OP SPUK L16 PN Programma Natuur	20.970.053	20.970.053	17.505.163	5.691.877	32.783.339
	OP SPUK L24 Voorbereiding NPLG	1.830.105	1.830.105		1.830.105	0
	OP SPUK L25 Versnellingsvoorstellen	24.246.750	24.246.750		1.453.062	22.793.688
	OP SPUK L29 Capaciteit natuurmonitoring			150.000	33.853	116.147
	OP SPUK L7 IBP vitaal platteland	4.115.457	4.115.457		579.700	3.535.757
	OP SPUK L8 prov aank veehouderijen nabij natuurgeb	5.231.780	5.231.780		345.679	4.886.101
	OP SPUK C99 Vitale logiesaccommodaties	10.915	10.915		7.006	3.909
	OP SPUK F11 MKB-deal Skillsbooster	397.934	397.934			397.934
	OP SPUK C103 Opst en uitv woondeals 2e tranche			589.474		589.474
	OP SPUK C210 Flexibele inzet woningbouw 2e fase	701.618	701.618	154.580		856.198
	OP SPUK C26 Culturele voorzieningen prov 2020	16.237	16.237			16.237
	OP SPUK C41 Flexibele inzet woningbouw	192.149	192.149		111.074	81.075
	OP SPUK C81 Opstellen en uitvoeren woondeals	281.000	281.000		100.500	180.500
	OP SPUK D13 Matching Rijk - Verbreding en vernieuw	124.214	124.214	333.330	457.544	0
	OP SPUK C10-2 Verb dig dienstv Zicht op stikstofk	104.151	104.151			104.151
	OP SPUK H23 Bijdrage Rijk vervangingen Thialf	711.145	711.145		711.145	0
	OP SPUK Freshem-NL bijdrage derden *)	938.855	0			0
	vooruitontvangen activa	640.298	640.298	1.828.312		2.468.610
		88.595.173	87.656.318	64.543.763	25.406.917	126.793.163
	Vooruitontvangen bijdragen van overige overheid
	OP Omgevingsberaad Waddengeb diverse reserveringen	11.396	11.396	370.000	338.416	42.980
	OP Samenwerkingsverband IKW	68.184	68.184	787.696	661.361	194.519
	OP SCW Secretariaat Stuurgroep Waddenprovincies	83.777	83.777	78.150	42.858	119.069
	OP SPUK E56b BO MIRT verkeersinfrastructuur 20201	101.401	101.401		32.000	69.401
	OP Bodemleernetwerk Noordelijke kleischil			80.000	25.391	54.609
	OP Deltaprogramma Waddengebied	98.781	98.781	119.000	90.579	127.202
	OP Fries Bestuursakkoord Waterketen 3 2021-2025	89.053	89.053	104.999	51.371	142.680
	OP GRO06c Kennismiddelen Regiodeal NIL VW HW			240.000	128.825	111.175
	OP GRO06c Regiodeal NIL Veenweide 2022-2024	678.752	678.752		289.823	388.929
	OP Nog af te sluiten weidevogelcompensatie	1.454.808	1.454.808	79.192	60.679	1.473.321
	OP POP 3 ANLB Leefgebied water SP 2019	156.182	156.182		156.182	0
	OP Programma NIL Friese Kleiweide	112.000	112.000	126.000	3.508	234.492
	OP Regiodeal NIL Aldeboarn-De Deelen	126.970	126.970	126.970	78.192	175.748
	OP SPUK L25B Gelijkw pos boeren in gebiedsproces			2.700.000	36.761	2.663.239
	OP Wadlopen	75.879	75.879	119.149	132.627	62.401
	OP Weidevogelcompensatie	2.612.667	2.612.667	24.410	211.392	2.425.685
	OP Economic Board Noord Nederland	14.286	14.286			14.286
	OP Europa Pact Fryslan	578.491	578.491	422.142	273.427	727.206
	diverse oa bijdragen activa	6.267.062	6.267.062		3.167.576	3.099.486
		12.529.688	12.529.688	5.377.708	5.780.969	12.126.428
	Overige overlopende passiva
	Vooruitontvangen rente Alliander	28.164.625	28.164.625		28.164.625	0
	OP SPUK Freshem-NL bijdrage derden *)	0	938.855	892.000	750.000	1.080.855
	Gebiedsontw Fran-Harl Ruilverkav vooruitontv bedragen	932.306	932.306	1.091.605		2.023.911
	overig			284.509		284.509
		29.096.931	30.035.786	2.268.114	28.914.625	3.389.275
		132.302.530	132.302.530	72.592.405	61.712.515	143.182.419
*)	Als gevolg van het nader analyseren is in 2023 de volgende presentatiewijziging overlopende passiva doorgevoerd:
	Herrubricering € 0,938 mln. Freschem-NL van vooruitontvangen bijdragen van het Rijk naar overige overlopende passiva.
	Niet uit de balans blijkende verplichtingen
	De verplichtingen, voortvloeiende uit het waarborgen van geldleningen, zijn conform de BBV op de balans vermeld, maar maken er geen deel van uit. De provincie heeft zich garant gesteld voor de rente en aflossing van door diverse instellingen aangegane geldleningen.
					31-12-2022	31-12-2023
	Leasecontract decentrale kopieerapparaten				33.727	7.500
	Leasecontracten dienstauto's				1.764.592	4.214.088
	Huurovereenkomst parkeergarage per jaar				624.400	640.000
	RVO verplichtingen functieverandering				8.084.362	0
	RVO subsidieverplichtingen natuurbeheer				12.644.223	0
	RVO verplichtingen agrarisch natuur- en landschapsbeheer				0	143.913.248
	Groenfonds convenantsleningen				1.214.618	0
	Een specificatie van de gewaarborgde geldleningen is opgenomen in bijlage 5.2				8.966.324	8.638.700
	RVO. In verband met het in 2014 afgesloten Natuurpact is de verantwoordelijkheid voor de afwikkeling van de subsidieverplichtingen voor natuurontwikkeling en -beheer over gegaan van het Rijk (DLG) naar de provincies. In voorgaande jaren zijn door de DLG subsidieverplichtingen voor functieverandering en beheer aangegaan. Deze verplichtingen worden namens de provincies afgewikkeld via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Groenfonds. De provincie heeft een doorbetalingsverplichting van rente en aflossingsbedragen van leningen aan het Nationaal Groenfonds. Deze leningen zijn in 1999 tot stand gekomen door een convenant tussen het Rijk en de provincies in het kader van natuurontwikkeling. De provincie Fryslân heeft op 31 december 2023 geen restschuld. Tot en met 2023 dient de provincie jaarlijks € 1,3 mln. aan rente en aflossing te betalen waarvoor ze in het provinciefonds volledig wordt gecompenseerd. Het totaal nog te betalen bedrag is als niet uit de balans blijkende verplichting opgevoerd. Vanwege de financieringsconstructie is de resterende schuld niet opgenomen als langlopende schuld in de balans maar als niet uit de balans blijkende verplichting.
	Financiële verplichtingen
	Het beleid en de financiële spelregels voor de tijdelijke budgetten staan in de Nota Uitvoering Begroting 2022. Zie ook onderdeel 3 Tijdelijke budgetten.

Niet van toepassing.

De WNT is van toepassing op Provincie Fryslân. Het voor Provincie Fryslân toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2023 € 223.000 (het algemene bezoldigingsmaximum).

1. Bezoldiging topfunctionarissen in dienstbetrekking en zonder dienstbetrekking vanaf de 13e maand van de functievervulling

Gegevens 2023
bedragen x € 1	A. Schepers	S. Hoitinga	J.J. Algra	A.G. Rosier
Functiegegevens	Algemeen Directeur	o.b.v. vervangingsregeling	Algemeen Directeur	Griffier
Aanvang en einde functievervulling in 2023	1-7-23 t/m 30-9-23	1-10-2023 t/m 31-10-2023	1-11-23 t/m 31-12-23	1-1-23 t/m 31-12-23
Omvang dienstverband (in fte)	1	1	1	1
Dienstbetrekking?	nee	ja	ja	ja
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen	€ 56.208	€ 11.429	€ 27.523	€ 125.819
Beloningen betaalbaar op termijn	0	€ 1.862	€ 3.740	€ 21.220
Subtotaal	€ 56.208	€ 13.292	€ 31.263	€ 147.039
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum	€ 56.208	€ 18.940	€ 37.268	€ 223.000
-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.
Bezoldiging	€ 56.208	€ 13.292	€ 31.263	€ 147.039
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.

Gegevens 2022
bedragen x € 1	A. Schepers	A.G. Rosier
Functiegegevens		Griffier
Aanvang en einde functievervulling		1-1-22 t/m 31-12-22
Omvang dienstverband (in fte)		1
Dienstbetrekking?		ja
Bezoldiging
Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen	Zie tabel 1b	€ 118.998
Beloningen betaalbaar op termijn		€ 21.619
Subtotaal		€ 140.617
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum		€ 216.000
Bezoldiging		€ 140.617

1b. Topfunctionarissen zonder dienstbetrekking in de periode kalendermaand 7 t/m 12

bedragen x € 1	A. Schepers
Functiegegevens	Algemeen Directeur
Kalenderjaar	2023	2022
Periode functievervulling in het kalenderjaar (aanvang – einde)	1-1-23 t/m 30-6-23	1-7-22 t/m 31-12-22
Aantal kalendermaanden functievervulling in het kalenderjaar	6	6
Omvang van het dienstverband in uren per kalenderjaar	814	786
Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum
Maximum uurtarief in het kalenderjaar	€ 212	€ 206
Maxima op basis van de normbedragen per maand	€ 134.400	€ 171.600
Individueel toepasselijke maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12	€ 306.000
Bezoldiging (alle bedragen exclusief btw)
Bezoldiging in de betreffende periode	€ 130.240	€ 141.480
Bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m 12	€ 271.720
-/- Onverschuldigd betaald en nog niet terugontvangen bedrag	n.v.t.
Bezoldiging	€ 271.720
Het bedrag van de overschrijding en de reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan	n.v.t.	n.v.t.
Toelichting op de vordering wegens onverschuldigde betaling	n.v.t.

2. Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT

Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen met een dienstbetrekking die in 2023 een bezoldiging boven het individueel toepasselijke drempelbedrag hebben ontvangen.

De begrotingsrechtmatigheid heeft betrekking op het financiële handelen binnen het kader van de geautoriseerde begroting. Dit wordt formeel als volgt omschreven:
“Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten (exploitatie), alsmede de balansposten (investeringen), dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten en baten vermeld die door Provinciale Staten zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag alsmede het begrotingsjaar van belang zijn.”

Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dienen de afwijkingen in de jaarrekening herkenbaar te worden opgenomen en van een toelichting te worden voorzien. Als blijkt dat de gerealiseerde lasten en baten op programmaniveau hoger of lager zijn dan geautoriseerd, kan er sprake zijn van begrotingsonrechtmatigheid. 

Over- en onderschrijdingen die gedurende het jaar bekend werden zijn in 2023 aan Provinciale Staten voorgelegd, bijvoorbeeld via de bestuursrapportage of het autorisatiemoment december. Nog niet geautoriseerde over- en onderschrijdingen worden in de jaarstukken toegelicht en worden door de vaststelling van de jaarrekening door Provinciale Staten alsnog geautoriseerd.

De verschillen tussen de geautoriseerde lasten en baten en de gerealiseerde lasten en baten worden hieronder per beleidsprogramma weergegeven. Vanaf 2023 rapporteren wij ook over begrotingsrechtmatigheid bij de onderhanden en nog op te starten investeringen. Dit  doen wij op het niveau waarop de Staten krediet beschikbaar hebben gesteld waarbij beoordeeld wordt of er op totaal project- of programmaniveau een over- of onderschrijding plaatsvindt.

	Exploitatie	Lasten			Baten
	programma x €1000	begroting na wijziging	rekening	afwijking	begroting na wijziging	rekening	afwijking	Rekening resultaat
1	Bestuur	20.688	19.864	824	1.605	1.609	-4	828
2	Infrastructuur	109.575	113.420	-3.845	8.424	8.257	168	-862
3	Omgeving	142.502	127.259	15.242	43.638	37.513	6.125	2.266
4	Economie	39.320	31.072	8.248	5.139	4.430	709	1.649
5	Mienskip	72.729	61.258	11.471	1.665	1.654	11	1.870
6	Bedrijfsvoering	91.252	90.843	409	2.232	2.621	-389	-404
7	Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien	16.922	10.690	6.232	362.063	364.650	-2.587	918
	Begrotingssaldo							32.812
		492.987	454.405	38.581	424.767	420.734	4.033	39.077

In 2023 is sprake van een bruto begrotingsonrechtmatigheid die opgenomen moet worden in de rechtmatigheidsverantwoording. Echter de over- en onderschrijdingen passen binnen het bestaande beleid en er is niet vastgesteld dat deze ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. Daarmee is er geen sprake van een netto begrotingsonrechtmatigheid. 
De over- en onderschrijdingen bij tijdelijke budgetten en reserves worden conform het gestelde in de nota uitvoering begroting en de nota reserves en voorzieningen verrekend met het volgende jaar. De budgetten waar dat niet volgens het vastgestelde beleid mogelijk is leiden tot een rekeningresultaat welke nader uitgewerkt is in onderdeel 2.8 van de jaarrekening. Een nadere toelichting hierop is te vinden in de beleidsprogramma's. Deze verschillen leiden niet tot een begrotingsonrechtmatigheid omdat ze als acceptabel worden beschouwd. 
Bij de overlopende passiva (met name specifieke uitkeringen) worden op de exploitatie de werkelijke uitgaven verantwoord, hiertegenover staat de bijdrage van derden veelal van het Rijk. Verschillen ten opzichte van de begroting zijn dan ook bij lasten en baten budgettair neutraal.

	Investeringen	Lasten			Baten
	programma x €1000	Totaal krediet	Bestedingen t/m 31-12-2023	Restant krediet	Totaal krediet	Ontvangen t/m 31-12-2023	Restant krediet
2	De Centrale As	406.122	396.038	10.084	248.890	241.237	7.653
	Extra sneltrein Groningen-Leeuwarden	49.148	46.194	2.955	3.927	1.015	2.912
	Fietspaden	573	573	0	270	270	0
	Hoofdfietsroutes	7.467	49	7.417	822	0	822
	Kleine Infrastructurele Projecten (KIP)	10.825	4.354	6.471	2.102	721	1.381
	Meerjaren Programma Investeringen (MPI)	29.222	19.651	9.571	3.435	3.098	337
	N31 Haak om Leeuwarden	165.600	162.227	3.373	152.662	149.826	2.836
	N358 Skieding	18.273	11.448	6.826	945	1	944
	N359 3 tunnels	13.324	13.324	0	0	0	0
	N381	173.491	172.888	603	95.941	95.605	337
	RSP Bereikbaarheid Leeuwarden	173.374	173.374	0	138.392	138.392	0
	RSP Harlingen	141.789	141.789	0	106.007	106.007	0
	RSP Joure	86.302	81.766	4.536	63.748	63.395	354
	RSP Startkrediet	11.133	10.072	1.061	3.636	3.636	0
	RSP Werpsterhoek	295	295	0	295	295	0
	Risicoverlagend infrastructuur progr.1 (RYP1)	35.465	28.304	7.161	12.972	10.383	2.589
	Risicoverlagend infrastructuur progr.2 (RYP2)	12.249	1.837	10.412	2.652	0	2.652
	Sluis/bruggen Kornwerderzand 1e fase	100.000	10.278	89.722	96.500	0	96.500
	Afstandsbediening Bruggen	33.421	24.683	8.739	8.447	7.079	1.368
	Depotbeheer	1.192	43	1.150	0	0	0
	Friese Meren Project	14.617	13.104	1.513	14.612	13.039	1.573
	Meerjaren Programma Kunstwerken (MPK)	113.991	53.256	60.735	16.184	14.739	1.445
	Oever investeringen	28.237	4.757	23.480	1.206	196	1.010
	Steunpunten	22.040	16.459	5.581	0	0	0
	Vaarweg Lemmer-Delfzijl	18.718	18.427	292	18.718	18.427	292
	Van Harinxmakanaal	22.180	891	21.289	0	0	0
	Busremises	6.238	1.392	4.846	0	0	0
	OV Duurzaam	4.167	2.488	1.679	32	32	0
3	Grondbeleid	24.050	3.155	20.895	546	48	498
	Natuurpact	71.120	59.326	11.794	18.928	21.901	-2.973
	Veenweide	48.323	18.871	29.452	33.404	3.294	30.111
6	Bedrijfsmiddelen ICT	2.470	252	2.218	0	0	0
	Energie neutrale provincie	1.370	150	1.220	0	0	0
	Huisvesting	165	165	0	0	0	0
7	Eigendom derden	30.471	27.671	2.800	31.561	27.077	4.484
		1.877.423	1.519.551	357.872	1.076.834	919.710	157.125

					x € 1.000,-
1 Structurele budgetten					1.400
2 Tijdelijke budgetten					5.820
3 Reserves					-843
4 Voorzieningen					-111
5 Overlopende Passiva					0
Begrotingssaldo					32.812
Nog te bestemmen resultaat					39.077
1 Structurele budgetten					1.400
Programma	Beleidsveld
1	1.1	Fractieondersteuning		200
		Inter activiteit		61
		Provinciale Staten salarissen		-105
		Stateninformatiesysteem		55
		Fractiebudgetten 2022		110
	1.5	IPO bureau bijdrage		230
2	2.3	Gladheidsbestrijding		-338
		Turfroute		146
		Huur/pachten		82
		Verkoop steunpunten (niet gerealiseerd in 2023)		-822
	2.4	Concessies (incl. index)		-1.802
		Concessie bijdrage derden		347
		OV additioneel landelijk gebied		500
		Onderhoud		73
		Onvoorzien		181
		Onderzoek, aanbesteding, rechtzaken		-392
		Subsidie aan derden		77
3	3.1	Leges wet natuurbescherming hogere opbrengst		117
	3.4	Wet uitvoering Wabo		-125
		Regionaal Water Programma		291
		Milieubeleidsplan wettelijke taken		355
		Uitvoering VTH taken		431
4	4.5	Toeristische data op orde		98
5	5.1	WRO zaken incl. windenergie		76
6	6.1	Project werkervaring langdurig werklozen		129
		Participatiebanen		-114
		Frictiepost personeel		-117
		Voormalig personeel		99
		Vitaliteitsverlof		-298
		Salarissen en inhuur		2.456
		Dekking capaciteit		-2.244
		Overige personeelskosten		300
	6.2	Afschrijvingslasten huisvesting lager		642
		Afschrijvingslasten bedrijfsvoeringsmiddelen lager		644
		Centraal opleidingsbudget		-167
		Automatiseringskosten		-1.818
		Facilitaire zaken		106
7	7.2	Motorrijtuigenbelasting		442
	7.3	Dividenduitkering		104
	7.8	Onvoorzien, lagere vaststelling subsidies		525
		Overige verschillen < € 50.000		867
2 Tijdelijke budgetten					5.820
		Dit bedrag bestaat uit vrijval van tijdelijke budgetten. Dit als gevolg van eindige projecten en opdrachten. Het betreft hier onder andere:
1	1.4	Bestuurlijke vernieuwing		52
2	2.1	Bestrijding fietsonveiligheid		198
	2.2	NABO programma		761	*
3	3.1	Weidevogelbeleid		112
		Biodiversiteit		143
		Opkoop en beëindigingsregel		82
		Weidevogel predatiebeheer		57
	3.2	Transitie natuurinclusieve landbouw		152
		Landbouwagenda met Dairy Valley		381
	3.4	Decentralisatie uitkering bodemsanering		189
4	4.1	Jaarplan circulair		81
	4.2	Ondernemerschap		161
	4.3	Kennisinfrastructuur		172
	4.4	Clusters economie		58
	4.5	Recreatie en toerisme		131
		Beleefcentra en rondgang friese bedrijven		723
5	5.1	Demografische ontwikkelingen		89
		Breed corona pakket		107
		Procesgelden DOM's		64
		Iepen Mienskip Fûns		169
	5.2	Cultuur continuering tijdelijke budgetten		108
		Cofinanciering rijksbijdrage monumenten		931
6	6.2	Grondbank instrument		114
		Wet Open Overheid		82
		Digitalisering		105
		Overige verschillen < € 50.000		601
3 Reserves					-843
6	6.1	Spaarverlof		-546
		Vitaliteitsverlof		-298
		Overige verschillen < € 50.000		1
4 Voorzieningen					-111
1	1.2	Waardeoverdracht pensioenen GS leden		-114
		Overige verschillen < € 50.000		3
Begrotingssaldo					32.812
*		Voor deze posten wordt voorgesteld om de vrijval (deels) via de resultaatbestemming opnieuw beschikbaar te stellen. Het betreft de volgende twee voorstellen: - Resultaatbestemming NABO Hindeloopen € 361.000 - Resultaatbestemming NABO Deinum € 400.000
Een nadere toelichting op de oorzaak van de verschillen is opgenomen bij de beleidsprogramma's in de jaarstukken 2023.

Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000)
		Verslagjaar	2023
(1)	Drempelbedrag	9.123.680	9.123.680	9.123.680	9.123.680
		Kwartaal 1	Kwartaal 2	Kwartaal 3	Kwartaal 4
(2)	Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen	1.587.640	2.048.573	889.349	913.461
(3a) = (1) > (2)	Ruimte onder het drempelbedrag	7.536.040	7.075.107	8.234.331	8.210.219
(3b) = (2) > (1)	Overschrijding van het drempelbedrag	-	-	-	-
(1) Berekening drempelbedrag
		Verslagjaar	2023
(4a)	Begrotingstotaal verslagjaar	456.184
(4b)	Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan € 500 miljoen	456.184
(4c)	Het deel van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat	-
(4d)	Drempelbedrag: (4b)*0,02 + (4c)*0,002 met een minimum van € 1.000.000	9.124	9.124	9.124	9.124
(2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen
		Kwartaal 1	Kwartaal 2	Kwartaal 3	Kwartaal 4
(5a)	Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil)	142.888	186.420	81.820	84.038
(5b)	Dagen in het kwartaal	90	91	92	92
(2) - (5a) / (5b)	Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen	1.588	2.049	889	913

Het drempelbedrag is het bedrag aan liquide middelen dat (gemiddeld) per kwartaal buiten de schatkist mag worden gehouden. De hoogte van het drempelbedrag hangt af van de omvang van de begroting. 

Indien het begrotingstotaal hoger is dan € 500 miljoen is de drempel gelijk aan € 10 miljoen plus 0,2% van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat. De drempel is nooit lager dan € 1 miljoen.

Per kwartaal mag het gemiddelde van de (liquide) middelen die de decentrale overheid dagelijks buiten de schatkist laat niet boven het drempelbedrag uitkomen. Provincie Fryslân is in 2023 ruimschoots onder het drempelbedrag gebleven. De liquide middelen die buiten de schatkist zijn aangehouden, zijn gebruikt voor het betalingsverkeer.

Verantwoordelijkheid college van Gedeputeerde Staten

De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties, blijkt een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van Gedeputeerde Staten toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met door de staten vastgestelde kaders zoals de begroting en provinciale verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de staten op 28 juni 2023 vastgestelde normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.
 
Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording hoeven te worden betrokken. Deze grens is door de staten eveneens bepaald op 28 juni 2023 en bedraagt 1% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan de reserves. Bij de provincie komt dit neer op een bedrag van afgerond € 5,45 miljoen. Dit betekent dat in de rechtmatigheidsverantwoording alleen die fouten vermeld worden waarbij het grensbedrag wordt overschreden. Conform het besluit van de staten van 28 juni 2023 worden alle afwijkingen die groter zijn dan afgerond € 272.500 in de paragraaf Bedrijfsvoering toegelicht. De grondslag voor deze verantwoording is de Kadernota Rechtmatigheid 2023 van de Commissie BBV van november 2023.

Bevinding

Het college is van mening dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties de gestelde grens van € 5,45 miljoen overschrijden waarmee er sprake is van een bruto begrotingsonrechtmatigheid. De over- en onderschrijdingen passen echter binnen het vooraf vastgestelde beleid en worden daarmee als acceptabel geduid. Daarmee komt de netto begrotingsonrechtmatigheid uit op € 0. Daarnaast hebben we tevens over het jaar 2023 geen onduidelijkheden vastgesteld.
 
De geconstateerde afwijkingen betreffen:

Begrotingscriterium	(bedragen x € 1.000)
1A. Overschrijding lasten programma’s	3.845
1B. Overschrijding investeringsbudgetten (kredieten)	0
2.   Ongeautoriseerde reservemutaties	0
3A. Overschrijding van baten programma’s	2.005
3B. Onderschrijding van lasten programma’s	42.427
3C. Onderschrijding van baten programma’s	7.013
Totaal begrotingsonrechtmatigheden (bruto)	55.290
4. Totaal van de begrotingsonrechtmatigheden dat past binnen het vooraf vastgestelde beleid* en daarmee als acceptabel is geduid	55.290
Resterend saldo aan begrotingsonrechtmatigheden (netto)	0
Voorwaardencriterium	1.861
M&O criterium	0

* Het vastgestelde beleid betreft de Financiële verordening Provincie Fryslân 2022 en de onderliggende beleidsnota's welke op 15 december 2021 door Provinciale Staten zijn vastgesteld. Hieronder zijn met name de nota Uitvoering begroting, de nota Reserves, voorzieningen en overlopende passiva en de nota Waarderen, activeren en afschrijven van belang.

In de paragraaf bedrijfsvoering is op basis van de Kadernota Rechtmatigheid van de commissie BBV en op basis van de afspraken met de staten een toelichting op de financiële rechtmatigheid opgenomen en zijn de afwijkingen omtrent voorwaarden criterium opgenomen boven de rapporteringsgrens van € 272.500. 

Naast het benoemen van de afwijkingen is tevens aangegeven welke acties het college onderneemt om de vermelde afwijkingen in de toekomst te voorkomen.