Programma 7: Provinciefinanciën

De raming van het provinciefonds voor onze provincie is gebaseerd op de meicirculaire 2024 van het rijk. Deze raming bestaat deels uit de algemene uitkering en deels uit zogenoemde decentralisatie-uitkeringen. Deze laatste uitkeringen worden voor een bepaald doel aan de provincie toegekend. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de raming is opgebouwd.

Naast de inkomsten via de meicirculaire is in de begroting geanticipeerd op de verwachte positieve effecten van de herijking van het verdeelmodel van provinciefonds. Van 2025 tot en met 2028  is rekening gehouden met extra baten van € 2,5 mln.

In paragraaf 3.2 - Financieel kader Begroting zijn de ontwikkelingen van de baten uit het provinciefonds nader toegelicht

Hieronder is inzichtelijk gemaakt hoe het provinciefonds is opgebouwd op basis van de meicirculaire 2024. Bij het ontvangen van een decentralisatie uitkering wordt deze, voor zover nodig, in het juiste bestedingsritme in de begroting opgenomen.

De raming van de opcenten is gebaseerd op de realisatie van de ontvangsten in 2023. Daarnaast wordt jaarlijks gekeken naar de ontwikkeling van de omvang van het wagenpark waarover belasting wordt geheven. 

Het rijk stelt jaarlijks het maximale niveau van de opcentenheffing vast. Het verschil tussen dit maximale tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de zogenoemde onbenutte belastingcapaciteit. Voor onze provincie bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit in 2025 circa € 45,9 mln.

De samenstelling van de opcenten inclusief een nadere toelichting is opgenomen in paragraaf 1 Provinciale heffingen. 

De provincie Fryslân neemt deel in het aandelenkapitaal van een aantal bedrijven. In onderstaand overzicht is het geraamde dividend weergegeven.

Toelichting:

In 2024 heeft Alliander het dividend over boekjaar 2023 uitbetaald en het eenmalige dividend voor de verkoop van bedrijfsonderdeel Kenter BV. Het dividend van Alliander is vanwege de grote investeringen in de elektriciteitsnetten voor de jaren 2025 e.v. heel voorzichtig begroot. Zowel de verwachte resultaten als de hoogte van de dividenduitkering   bevatten onzekerheden. Mogelijk keert Alliander, door een verlaging van het pay out-ratio, vanaf 2025 een lager percentage van de winst uit.

Voor het rendement (rente en dividend Fryslân Hurde Wyn) heeft PS het besluit genomen dat jaarlijks € 1 mln. toegevoegd wordt aan de reserve afwaardering aandelenkapitaal Windpark,  € 1,67 mln. gaat naar stimulering duurzaamheid, € 1,67 mln. gaat naar ambitieagenda IJsselmeergebied en € 1,67 mln. wordt toegevoegd aan het begrotingssaldo. De meeropbrengst boven de € 6 mln. gaat vanaf 1 augustus 2023 (nieuw bestuursakkoord) eveneens naar het begrotingssaldo.

In de onderstaande tabel staan de rentebaten en – lasten van de financiering van de provinciale uitgaven voor 2024-2028.

In paragraaf 4 Financiering en beleggingen wordt een toelichting gegeven op deze baten en lasten.

Toelichting:

De rentebaten kort zijn de rentebaten over het bij de schatkist ondergebrachte vermogen in rekening courant. De rentebaten lang betreft de rentebate over het Hybride kapitaal dat aan de Nederlandse Waterschapsbank  (NWB) is verstrekt. De lening van € 50 mln. kan in september 2025 worden afgelost door de NWB, maar ook worden verlengd. Voorzichtigheidshalve zijn er geen rentebaten begroot vanaf die datum.

De rentetoerekening aan vaste activa betreft zowel het Investeringskrediet Grondaankopen (IKG) als de Strategische Grond Voorraad (SGV). Rente vermogensbeheer betreffen de rentebaten uit de leningen verstrekt aan decentrale (mede)overheden.

De rentebaten op verstrekte geldlening betreffen de verstrekte leningen aan de deelnemingen Alliander en Windpark Fryslân.

Hieronder wordt een specificatie van de overige algemene dekkingsmiddelen weergegeven.

Toelichting:

Bij de lasten is de risicodekking van de lening herstelplan Thialf opgenomen.  Op het moment dat de lening wordt opgevraagd door Thialf dan wordt hiervoor een risicovoorziening gevormd.

Het GS voorwaardelijk budget cofinanciering bestaat uit het cofinancieringsbudget EFRO-EZ/Interreg, Waddenfonds/IKW en POP3/GLB. Bij het toekennen van cofinanciering aan projecten worden de betreffende middelen toegevoegd aan het bijbehorende beleidsprogramma.

Bij de baten zijn de rente op verstrekte leningen opgenomen die vallen onder de reserve risicobuffer. Dit betreft  zowel de onderdelen  revolverende middelen als breedband. 

Onderstaand voorstel uit de kadernota is verwerkt in bovenstaande tabel, dit ter dekking van het kadernotavoorstel in beleidsveld 1.5.

De provincie voert een aantal werkzaamheden voor derden uit waarvoor een vergoeding wordt ontvangen.
De component bedrijfsvoering (inzet capaciteit) hierin is opgenomen in programma 6 Bedrijfsvoering.
De overige lasten zijn in principe geraamd in de inhoudelijke beleidsprogramma’s, tenzij er geen directe relatie is met de doelen en resultaten van de provincie.
In dat geval worden de lasten in dit beleidsveld geraamd. De lasten worden gedekt door de bijdrage van derden die wij hiervoor ontvangen.

Hieronder is een overzicht opgenomen van de betreffende werken voor derden.

Er zijn voor de begroting 2025 geen onvoorziene lasten en baten begroot.

De begrote lasten in 2024 hebben voornamelijk betrekking op lagere vaststellingen van verstrekte subsidies. Bij de berap 2024 zijn deze middelen toegevoegd aan het begrotingssaldo.