Beleid

G

Beleid (toelichting)

De Tweede Kamer heeft in december 2022 een amendement aangenomen om € 75 miljoen Rijksfinanciering vrij te maken om de HRMK-spoorbrug te vervangen door een spooraquaduct. Inmiddels is in gezamenlijke opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en de regio in samenspraak met ProRail het voorbereidende onderzoek gestart om een (MIRT-)verkenning te starten naar de realisatie van het spooraquaduct. Het streven is om in het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) van november 2023 een startbeslissing hierover te nemen.

Het ontwerp van de nieuwe hoofdrailnetconcessie (met een looptijd van 2025-2033) is door IenW in het voorjaar van 2023 aan stakeholders ter consultatie aangeboden. De huidige 4 treinen per uur per richting op het traject Leeuwarden - Zwolle zijn door IenW hierin structureel opgenomen, inclusief de bediening en exploitatie van het nieuwe station Leeuwarden Werpsterhoeke vanaf 2027. Dit is conform de wens van de provincie. Hiermee is de huidige jaarlijkse provinciale bijdrage van circa € 2,9 miljoen per 1 januari 2025 voor het laten van de derde en vierde trein op Leeuwarden - Zwolle niet langer noodzakelijk.  De ontwerpconcessie moet echter nog wel definitief worden vastgesteld door IenW in 2023. De opname van Leeuwarden Werpsterhoeke in de nieuwe hoofdrailnetconcessie betekent dat we ProRail opdracht kunnen verlenen om de planvoorbereiding te starten voor de bouw van het station. Een haltering op station Heerenveen IJsstadion tijdens evenementen zien wij graag nog opgenomen in de nieuwe hoofdrailnetconcessie. Dit hebben wij in de consultatie ook aan IenW laten weten.

Parallel aan het proces van IenW om te komen tot een nieuwe hoofdrailnetconcessie, heeft Arriva in december 2022 een open toegang-melding gedaan om de stoptreindiensten - voor in eerste instantie drie jaar - te willen verzorgen op de trajecten Zwolle - Leeuwarden / Groningen vanaf 2025. IenW staat voor de keuze om op deze trajecten stoptreindiensten al dan niet op te nemen in de voorgenomen hoofdrailnetconcessie. Omdat de treindiensten die Arriva voorstelt niet inpasbaar zijn naast de bestaande stoptreindiensten van NS, bepaalt dit de ruimte die er overblijft voor dit initiatief. IenW verwacht hierover in de zomer van 2023 een besluit te nemen. 

Wij zien het rijden van treindiensten in open toegang als een interessante en waardevolle aanvulling voor reizigers als dit bovenop het bestaande aanbod van treinvervoer (geregeld via een concessie) wordt aangeboden. Reizigers krijgen er dan meer reismogelijkheden bij. Wij maken ons zorgen in het geval treindiensten in een concessie worden vervangen door treindiensten in open toegang. Sturingsmogelijkheden vanuit de overheid op de bediening, het volume en de voorwaarden van het reisproduct zijn er dan niet of nauwelijks. Daarmee zijn versobering van de bediening en/of uiteenlopende (en slechtere) klantvoorwaarden niet uit te sluiten. De bereikbaarheid van stations kan in het geding komen. Het valt niet uit te sluiten dat een beroep wordt gedaan op de provincie(s) als belanghebbende partij voor een financiële bijdrage om het voorzieningenniveau op peil te houden, terwijl wij hier geen budget voor hebben. Wij zien daarom het volume dat is opgenomen in de ontwerpconcessie voor het traject Leeuwarden - Zwolle graag bevestigd bij de definitieve vaststelling van de hoofdrailnetconcessie. Dit hebben wij IenW ook laten weten. De reiziger moet kunnen rekenen op een gegarandeerd, betrouwbaar, frequent, betaalbaar en kwalitatief hoogwaardig treinproduct voor de hele looptijd van de nieuwe concessie.

Tijd

G

Tijd (toelichting)

Geld

G

Geld (toelichting)