Wat willen we bereiken?
Het grond- en oppervlaktewatersysteem is zo ingericht dat de verschillende functies en gebruikers van water zo optimaal mogelijk bediend worden, nu en in de toekomst. Er is niet te veel en niet te weinig water voor de landbouw, de recreatie, de natuur en de drinkwatervoorziening. Er is sprake van een goede verdeling van water tussen ons landelijk en stedelijk gebied.
Welke resultaten willen we in 2017 behalen?
- In 2017 stellen wij een geactualiseerd uitvoeringsprogramma voor de Veenweide op en werken we tegelijkertijd aan de realisering van projecten in kansrijke gebieden. Wij maken, zoals vastgelegd in de Veenweidevisie, een begin met de realisatie van hoog zomerpeil en een drooglegging van maximaal 90 cm gemiddeld per peilvak. Praktijkproeven met onderwaterdrainage en natte teelten zijn in gang gezet. Bij het uitvoeren van maatregelen zullen we zoveel mogelijk werken met of overlaten aan groeperingen en collectieven uit het gebied zelf.
- Wij bevorderen het treffen van maatregelen om water vast te houden. Hiervoor verkennen we welke maatregelen nodig zijn en starten en ondersteunen wij processen en projecten voor het vasthouden of conserveren van water.
- We richten ons in 2017 met de bestrijding van de verdroging vooral op de Natura 2000 gebieden met een grondwateropgave vanuit de Kaderrichtlijn Water.
- In 2017 werken wij verder aan de uitwerking van het nationale Deltaprogramma Zoetwater. Wij richten ons daarbij op het garanderen van voldoende zoet water, ook in perioden van aanhoudende droogte. Onderdeel hiervan is het vaststellen van het voorzieningenniveau.
- De provincie draagt financieel bij aan de praktijkproeven (project Spaarwater II) van LTO en de waterschappen om de verzilting in het noordelijk zeekleigebied van Fryslân terug te dringen. De middelen kunnen ook ingezet worden voor initiatieven waarmee verzilting wordt benut voor het ontwikkelen van een nieuwe, duurzame landbouw.
- Wij behandelen aanvragen voor vergunningen voor het onttrekken van grondwater voor de drinkwatervoorziening, de industrie en Warmte-Koude-Opslag-systemen.
- In 2017 presenteren wij de resultaten van het onderzoek naar een duurzame toekomstige drinkwatervoorziening dat we samen met Vitens en Wetterskip Fryslân uitvoeren.
Prestatie indicatoren
| Onderwerp |
Indicator |
Doelwaarde 2017 |
| Uitvoering Veenweidevisie |
Geactualiseerd uitvoeringsprogramma |
- |
Aantal gestarte projecten in kansrijke gebieden |
20 |
| Besparen en vasthouden zoet water |
Aantal uitgevoerde projecten |
2 |
| Verdroging |
Aantal hectares waarvoor maatregelen zijn uitgevoerd |
250 ha |
| Grondwater |
Onderzoek toekomstige drinkwater voorziening |
- |
Bekijk uitgebreide tabellen
Wat mag het kosten?
- Bedragen x € 1.000,-
- Totaal lasten
- Totaal baten
- Saldo van lasten en baten
-
Realisatie 2015
-
1.680
-
612
-
1.068
-
Begroting 2016
-
2.449
-
619
-
1.830
-
Begroting 2017
-
3.134
-
619
-
2.516
-
Begroting 2018
-
5.991
-
619
-
5.372
-
Begroting 2019
-
5.617
-
619
-
4.998
-
Begroting 2020
-
1.145
-
619
-
527
Toelichting:
De lasten zijn hoofdzakelijk bestemd voor de uitvoering van de Veenweidevisie. De uitvoering van de Veenweidevisie komt nu op gang. Door een latere start, eerst voorbereidingsfase nodig – is het budget voor Veenweide in de tijd doorgeschoven. Hierdoor zijn in 2017, 2018 en 2019: € 1,6 miljoen, 4,8 miljoen en € 4,8 miljoen beschikbaar. Tevens worden via de lasten én baten de opbrengsten en bestedingen van de grondwaterheffing verantwoord.
Beleidsveld 3.2 baten doorklik
Beleidsveld 3.2 lasten doorklik
Wat wilden we bereiken?
Het grond- en oppervlaktewatersysteem is zo ingericht dat de verschillende functies en gebruikers van water zo optimaal mogelijk bediend worden, nu en in de toekomst. Er is niet te veel en niet te weinig water voor de landbouw, de recreatie, de natuur en de drinkwatervoorziening. Er is sprake van een goede verdeling van water tussen ons landelijk en stedelijk gebied.
Hebben we bereikt wat we wilden bereiken?
Beleidsvelden
Ligt de doelrealisatie op schema?
- Beleid
Geen afwijking. Naar verwachting wordt het doel gerealiseerd.
Tijd
Geen afwijking, de verwachting is dat het doel binnen de afgesproken tijd is/wordt gerealiseerd.
- Beleid
Mogelijk verwachte, maar nog geen zekere afwijking in de inhoudelijke doelrealisatie, waardoor het doel waarschijnlijk niet wordt gehaald.
Tijd
Mogelijk verwachte, maar nog geen zekere afwijking in de doelrealisatie binnen de tijd, waardoor het doel waarschijnlijk later wordt gehaald.
- Beleid
Het doel wordt (zo goed als) zeker niet bereikt.
Tijd
Doelrealisatie binnen de gestelde termijn wordt (zo goed als) zeker niet gerealiseerd.
Zijn de gewenste resultaten gehaald?
- Beleid
Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is gehaald.
Tijd
Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is binnen de afgesproken tijd gehaald.
- Beleid
Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is inhoudelijk niet geheel gehaald.
Tijd
Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is niet geheel op tijd gehaald.
- Beleid
Het voorgenomen gewenste resultaat zoals beschreven in de begroting is inhoudelijk niet gehaald.
Tijd
Het voorgenomen gewenste resultaat zoals beschreven in de begroting is niet op tijd gehaald.
Zijn de kosten binnen het budget gebleven?
- T.a.v. het onderdeel geld is er geen afwijking (Overschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan €50.000 en Onderschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan €50.000
- T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van onderbesteding (Onderschrijding groter dan 10% en groter dan €50.000).
- T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van overbesteding (Overschrijding groter dan 10% en groter dan €50.000).
| |
Ligt de doelrealisatie op schema? |
Zijn de gewenste resultaten behaald? |
Zijn de kosten binnen het budget gebleven? |
|
3.2
|
Voldoende water |
|
|
|
Toelichting:
Het opstarten van een aantal projecten kost meer tijd dan gepland, waarbij de afhankelijkheid van derde partijen een rol speelt. Sommige onderdelen vragen beleidsmatig verdere uitwerking, zoals het Deltaprogramma Zoet Water. Noemenswaardig resultaat is de succesvolle uitvoering van praktijkproeven van Spaarwater II.
Hebben we de gewenste resultaten bereikt?
Gewenste resultaten
Beleid
- Het gewenste resultaat zoals in de begroting is gehaald
- Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is inhoudelijk niet geheel gehaald
- Het voorgenomen gewenst resulaat zoals beschreven in de begroting is Inhoudelijk niet gehaald
Tijd
- Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is binnen de afgesproken tijd gehaald
- Het gewenste resultaat zoals geformuleerd in de begroting is niet geheel op tijd gehaald
- Het voorgenomen gewenste resulaat zoals beschreven in de begroting is niet op tijd gehaald
Geld
- T.a.v. het onderdeel geld is er geen afwijking (Overschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan € 50.000 en Onderschrijding is kleiner dan 10% en kleiner dan € 50.000).
- T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van onderbesteding (Onderschrijding groter dan 10% en groter dan € 50.000).
- T.a.v. het onderdeel geld is er sprake van overbesteding (Overschrijding groter dan 10% en groter dan € 50.000).
| |
Beleid |
Tijd |
Geld |
|
1
|
Opstellen van een geactualiseerd uitvoeringsprogramma voor de veenweide en tegelijkertijd werken aan de realisering van projecten in kansrijke gebieden. Er wordt een begin gemaakt met de realisatie van hoog zomerpeil en een drooglegging van maximaal 90 cm gemiddeld per peilvak. Praktijkproeven met onderwaterdrainage en natte teelten zijn in gang gezet. Bij het uitvoeren van maatregelen wordt zoveel mogelijk gewerkt met of overgelaten aan groeperingen en collectieven uit het gebied zelf. |
|
|
|
|
2
|
Het bevorderen van het treffen van maatregelen om water vast te houden. Hiervoor verkennen wij welke maatregelen nodig zijn en starten en ondersteunen processen en projecten voor het vasthouden of conserveren van water. |
|
|
|
|
3
|
Bij de bestrijding van de verdroging richten we ons vooral op de Natura 2000 gebieden met een grondwateropgave vanuit de Kaderrichtlijn Water. |
|
|
|
|
4
|
Verder werken aan de uitwerking van het nationale Delta-programma Zoetwater. Hierbij richten wij ons op het garanderen van voldoende zoet water, ook in perioden van aanhoudende droogte. Onderdeel hiervan is het vaststellen van het voorzieningenniveau. |
|
|
|
|
5
|
Financieel bijdragen aan de praktijkproeven (project Spaarwater II) van LTO en de waterschappen om de verzilting in het noordelijk zeekleigebied van Fryslân terug te dringen. De middelen kunnen ook ingezet worden voor initiatieven waarmee verziting wordt benut voor het ontwikkelen van een nieuwe, duurzame landbouw. |
|
|
|
|
6
|
Het behandelen van aanvragen voor vergunningen voor het onttrekken van grondwater voor de drinkwatervoorziening, de industrie en Warmte-Koude-Opslag-systemen. |
|
|
|
|
7
|
In 2017 worden de resultaten van het onderzoek naar een duurzame toekomstige drinkwatervoorziening gepresenteerd. Dit onderzoek wordt samen met Vitens en het Wetterskip Fryslân uitgevoerd. |
|
|
|
Toelichting:
1. Voor de uitvoering van de veenweidevisie wordt in het eerste kwartaal van 2018 een geactualiseerd uitvoeringsprogramma aan PS ter vaststelling voorgelegd. Er is in 2017 een begin gemaakt met de realisatie van hogere waterpeilen. Dit betreft vooralsnog procesmatige stappen zoals het inzichtelijk maken van de betekenis in het veld en het opstarten van gebiedsprocessen hoe hogere peilen ingevoerd kunnen worden. Daarnaast zijn veel andere projecten en onderzoekstrajecten opgestart. Dit opstarten heeft langer geduurd dan in het UP 1.0 was voorzien, maar loopt nu wel volop.
2. Het kost meer tijd dan gedacht om projecten met waterconservering van de grond te krijgen. Daardoor is wat vertraging ontstaan. Desondanks heeft Wetterskip Fryslân in 2017 een project uitgevoerd om water “vast te houden” in de omgeving van Wijnjewoude. Ook is door de provincie Fryslân in 2017 opdracht verleend om op een innovatieve wijze een landbouwperceel te draineren in het stroomgebied van het Koningsdiep. Door deze innovatieve wijze van drainage kunnen hogere slootpeilen worden gehanteerd en wordt meer grondwater vastgehouden.
3. In kleine stapjes vindt de verdrogingsbestrijding van de natuurgebieden in Fryslân plaats. In 2017 is de verdroging van 180 ha natuurgebied bestreden. Zie ook de toelichting onder de tabel (prestatie)indicatoren.
4. Dit programma loopt achter op de planning. Het streven is een goed beeld van de kans op watertekorten en de effectiviteit van maatregelen. De informatie hierover is afkomstig van het Rijk, heeft lang op zich laten wachten en is nog niet volledig. Via gebiedsontwikkeling in het Natura 2000-gebied De Dulf – Van Oordt’s Mersken worden water conserverende maatregelen uitgevoerd die mede worden gefinancierd uit het Deltaprogramma Zoet Water.
Wetterskip Fryslân eind 2017 van start gegaan met 3 pilotprojecten voor waterconservering, waarvan twee gericht zijn op bodemverbetering en monitoring binnen de agrarische sector. Een ander project beoogt het vergroten van de zoetwatervoorraad op Terschelling.
5. In 2016 startte Spaarwater Fase II. In Herbaijum worden praktijkproeven uitgevoerd om de zoetwaterlens te versterken. Op een groot deel van de kleigronden langs de Waddenzee is landbouw mogelijk dankzij dunne zoete regenwaterlenzen die ‘drijven’ op het zoute grondwater. De regenwaterlenzen zijn kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, bodemdaling en zeespiegelstijging. Hierdoor neemt in de toekomst het risico op verzilting van perceel toe. In 2017 is het gelukt om de zoetwaterlenzen te vergroten doormiddel van peilopzet met systeemgerichte drainage.
7. In 2016 is gestart met de Grondwaterstudie Fryslân. Dit project wordt onder regie van de provincie Fryslân uitgevoerd in coproductie met Vitens en Wetterskip Fryslân. In januari 2017 is opdracht verleend voor het ontwikkelen van een 3-Dimensionaal Grondwaterkwaliteitsmodel. De geplande resultaten voor de ontwikkeling van het grondwaterkwaliteitsmodel liep in de tweede helft van 2017 vertraging op door technische problemen. Vooraf was duidelijk dat er een risico op vertraging aanwezig was vanwege het sterke innovatieve karakter. Een vergelijkbare modelontwikkeling heeft nog niet eerder in Nederland plaatsgevonden. Naar verwachting is het project vertraagd tot en met de zomer van 2018.
Prestatie indicatoren
| Onderwerp |
Indicator |
Doelwaarde 2017 |
Realisatie 2017 |
| Uitvoering Veenweidevisie |
Geactualiseerd Uitvoeringsprogramma |
- |
- |
Aantal gestarte projecten in kansrijke gebieden |
20 |
14 |
| Verdroging |
Aantal hectares waarvoor maatregelen worden genomen |
250 |
270 |
| Grondwater |
Onderzoek toekomstige drinkwater voorziening |
- |
- |
Toelichting:
Uitvoering Veenweidevisie
Het geactualiseerde uitvoeringsprogramma is in 2017 opgesteld en ter vaststelling aan PS aaangeboden. Zoals al in januari 2017 gecommuniceerd is met 14 innovatieprojecten, verspreid over 16 locaties het beoogde aantal te starten projecten niet gehaald. In 2017 liep er in het kansrijke gebied Aldeboarn /De Deelen een gebiedsproject. In andere kansrijke gebieden werden voorbereidende overleggen gevoerd.
Verdroging
De bestrijding van de verdroging gaat gestaag. In totaal is in 2017 de verdroging van 270 hectare natuurgebied bestreden. Het gaat hierbij om de natuurgebieden Sippenfennen (100 hectare) in het Bûtenfjild (ten noorden van Feanwâlden en Hurdegaryp), de Hemrikkerskarren (80 hectare) in het dal van het riviertje het Koningsdiep en het project Wolvega-Zuid in de Lindevallei (90 hectare). Sinds de vaststelling van het Vierde Waterhuishoudingsplan door de Provinciale Staten van Fryslân in april 2016 heeft in totaal in 470 hectare natuurgebied verdrogingsbestrijding plaatsgevonden. Doelwaarde voor deze twee jaar was 500 hectare. Daarmee lopen we redelijk in de pas met de planning. In de provincie Fryslân is nu nog zo’n 9.500 hectare natuurgebied verdroogd.
Grondwaterstudie
Zie hierboven bij punt 7.
Wat heeft het gekost?